«Τρίτωσε το κακό» για τα ακριτικά νησιά του Αιγαίου τα οποία, εκτός από τους σεισμούς και τα hot-spot, θα υποστούν το 2018 και την αύξηση του ΦΠΑ κατά 45%. Την σχετική ανακοίνωση έκανε χθες επισήμως το υπουργείο Οικονομικών, διανθίζοντάς την με υποσχέσεις για παροχές που οι περισσότεροι δεν θα λάβουν.
Με βάση την εξέλιξη αυτή, οι κάτοικοι των νησιών θα χάσουν τουλάχιστον το 2018 τουλάχιστον 5% επιπλέον του ετήσιου εισοδήματός τους, μέσω των έμμεσων φόρων που πληρώνουν όλοι ανεξαιρέτως σε κάθε τους συναλλαγή. Για παράδειγμα, αν ένα νοικοκυριό δαπανά 10.000 ευρώ τον χρόνο για να ζήσει στα νησιά αυτά, θα χάσει περίπου τα 500, μόνον και μόνον σε έξτρα ΦΠΑ για ό,τι αγοράζει.
Έτσι, ένα λίτρο αμόλυβδη βενζίνη που πωλείται σήμερα στην Κάρπαθο έναντι 1,829 ευρώ, από 1ης Ιανουαρίου θα εκτοξευθεί στα 1,938 ευρώ, λόγω της αύξησης του ΦΠΑ από 17% σε 24% και μόνον.
Επί της ουσίας, η κυβέρνηση δεν πέτυχε να αξιοποιήσει διαπραγματευτικά ούτε την τεράστια φυσική καταστροφή που έπληξε φέτος τη Λέσβο και την Κω, για να τις εξαιρέσει από τις αυξήσεις. Μόνον μια «κουτσή» παράταση έξι μηνών ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, ειδικά για τα πέντε μεγάλα νησιά (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κως και Λέρος) ώστε η αύξηση να μην επιβληθεί από την 1η Ιανουαρίου, αλλά από 1ης Ιουλίου 2018. Έτσι, μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού και της τουριστικής σεζόν, στα νησιά αυτά θα πρέπει να αλλάζουν τιμές στα πάντα, ανατρέποντας συμφωνίες για τουριστικά πακέτα που θα έχουν ξεκινήσει στο μεσοδιάστημα. Ο κίνδυνος είναι είτε να χαθούν τουρίστες, είτε οι ντόπιοι επιχειρηματίες να αναγκαστούν να απορροφήσουν οι ίδιοι το κόστος του ΦΠΑ. Έρχεται έτσι να προστεθεί ακόμα ένα πλήγμα στην οικονομική και κοινωνική ζωή των κατοίκων των περιοχών αυτών.
«Γκρίζα ζώνη» τα αντίμετρα στο Αιγαίο
Ωστόσο και αυτή ακόμα η «χάρη» που τους κάνει η κυβέρνηση να αναβάλλει την αύξηση του ΦΠΑ κατά έξι μήνες, φαντάζει εκ του πονηρού, αφού οι περισσότεροι νησιώτες δεν θα πάρουν ούτε ευρώ από τα αντισταθμιστικά μέτρα που τους υπόσχεται η κυβέρνηση.
Για παρηγοριά η κυβέρνηση εξήγγειλε, ειδικά για τους κατοίκους που διαβιούν το χειμώνα στα μικρότερα νησιά και έχουν μικρότερο πληθυσμό, ότι θα τους δώσει τις επόμενες μέρες -πριν εκπνεύσει το 2017- ένα ακόμα εφάπαξ έκτακτο βοήθημα, το οποίο θα το εξειδικεύσει τις επόμενες μέρες ή ώρες. Πιθανότατα θα είναι ένα έκτακτο επίδομα της τάξεως των 400-500 ευρώ (πληροφορίες μιλούσαν και 1.000 ενδεχομένως) όπως αυτά που μοιράζει τις τελευταίες μέρες το υπουργείο Οικονομικών από το υπερπλεόνασμα λιτότητας των προηγούμενων έντεκα μηνών.
Οι νησιώτες των πέντε μεγάλων νησιών όμως, που είναι πολλαπλάσιοι σε σχέση με τους ελάχιστους κατοίκους των μικρών νησιών, θα στερηθούν το βοήθημα, με το αιτιολογικό ότι η αύξηση ΦΠΑ δεν θα ισχύσει την 1η Ιανουαρίου αλλά έξι μήνες αργότερα, την 1η Ιουλίου.
Επιπλέον για όλους τους νησιώτες που θα πληγούν το 2018 η κυβέρνηση προανήγγειλε και ένα άλλο αντισταθμιστικό μέτρο, το λεγόμενο «μεταφορικό ισοδύναμο». Υποτίθεται ότι η κυβέρνηση θα υπολογίσει και θα αντισταθμίσει την διαφορά κόστους που έχουν οι μεταφορές στα νησιά, σε σχέση με τις χερσαίες μεταφορές (που όμως και αυτές έχουν επιβαρυνθεί υπέρμετρα με υποχρεωτικά διόδια, έμμεσους και ειδικούς φόρους στα καύσιμα, ΦΠΑ 24% κλπ).
Παραμένει ασαφές όμως τι ακριβώς θα είναι και ποιους τελικά θα ωφελήσει, ενώ εξαγγέλθηκε να προσδιοριστεί και να ισχύσει μετά τα μέσα της χρονιάς. Είναι ένα ακόμη αντισταθμιστικό μέτρο που προαναγγέλλεται για τους νησιώτες από το 2015, σαν εκείνα που εξαγγέλθηκαν για τους φτωχούς κατοίκων νησιών του Αιγαίου που υπέστησαν πρώτοι αυξήσεις τις υπέρογκες ΦΠΑ (Μύκονος, Σαντορίνη, Ρόδος κλπ) χωρίς όμως ποτέ να εφαρμοστούν -με μόνη εξαίρεση την «πολυτέλεια» να τους επιτραπεί να περιλαμβάνουν και τα ακτοπλοϊκά τους έξοδα στις δαπάνες που ζητάει η εφορία, παρότι δεν είχαν καν υποχρέωση ως τότε να συλλέγουν αποδείξεις για να δικαιούνται αφορολόγητο!
Η αύξηση του υψηλού ΦΠΑ από 17% σε 24%, του βασικού συντελεστή από 9% σε 13% και του μειωμένου από 4% σε 6% θα επιβληθεί σε δύο «κύματα»:
– Από 1ης Ιανουαρίου 2018 θα επιβαρύνει τους κατοίκους των ακριτικών νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων. Εκτός από τη Λήμνο, την Ικαρία, την Κάλυμνο, την Πάτμο, την Κάσο, τους Φούρνους, τον Άη Στράτη και τη Νίσυρο, στα περισσότερα από τα υπόλοιπα δεν ζουν παραπάνω από 50 ή 100 άνθρωποι όλοι κι όλοι το χειμώνα, όπως στη Θύμαινα, τον Άγιο Μηνά, το Φαρμακονήσι, τη Σαριά (οι μισοί εκεί είναι επιστήμονες που μελετούν την ζωή της άγριας φώκιας), την Τήλο, τη Σύμη, τη Νίσυρο, τους Λειψούς, τους Αρκιούς, την Ψέριμο, το Αγαθονήσι, τη Λέβιθα, το Καστελόριζο (ή Μεγίστη), την νήσο Γυαλί, την νήσο Κίναρο, την Τέλενδο, την Χάλκη, τα Ψαρά, τις Οινούσσες και την Αστυπάλαια.
– Από 1ης Ιουλίου 2018 τελειώνει η αναστολή και για Λέσβο, Κω, Σάμο, Χίο και Λέρο.
Με την κατάργηση της έκπτωσης 30% στον ΦΠΑ, μαζί με τους συντελεστές αυτούς θα εκτιναχθούν στα ύψη και οι τιμές στα νησιά αυτά, όπου καταγράφονται ήδη και οι υψηλότερες τιμές σε βασικά όπως και στα καύσιμα, με συνέπεια να αναγκάζονται συχνά να αγοράζουν τις προμήθειές τους και από την Τουρκία ακόμα.
Συγκεκριμένα:
α) Θα αυξηθεί από 4% σε 6% ο συντελεστής ΦΠΑ για τα φάρμακα, τα παιδικά εμβόλια, τα βιβλία, τα περιοδικά και τις εφημερίδες. Από την αύξηση του συγκεκριμένου συντελεστή αναμένεται να προκύψουν αυξήσεις 1,5% στις τιμές των προϊόντων αυτών.
β) Θα αυξηθεί από 9% σε 13% ο συντελεστής ΦΠΑ για τα βασικά είδη διατροφής, δηλαδή για τα νωπά κρέατα, τα ψάρια, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα λαχανικά και τα βρώσιμα φρούτα, τα δημητριακά, το αλεύρι, το ελαιόλαδο, τα παρασκευάσματα για τη διατροφή των παιδιών, το ψωμί, τα ζυμαρικά, τα φυσικά νερά, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα, τις ζωοτροφές, τα ζώντα ζώα, τα είδη και τις συσκευές ορθοπεδικής, τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης και φυσικού αερίου, τις υπηρεσίες διαμονής σε ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα. Εξαιτίας της αύξησης του συγκεκριμένου συντελεστή, τα παραπάνω είδη θα ανατιμηθούν κατά 3,7%-4%.
γ) Θα αυξηθεί από 17% σε 24% ο συντελεστής ΦΠΑ για τις υπόλοιπες κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών, όπως νεόδμητα κτίσματα (πλην πρώτης κατοικίας), αυτοκίνητα, δίκυκλα, φορτηγά, λεωφορεία και λοιπά οχήματα, καύσιμα (βενζίνη, πετρέλαιο, υγραέριο κ.λπ.), τσιγάρα και λοιπά προϊόντα καπνού, οινοπνευματώδη ποτά, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, είδη ένδυσης και υπόδησης, είδη οικιακού εξοπλισμού, όπως έπιπλα, υφάσματα κ.λπ., πάσης φύσεως μεταλλικά, πλαστικά και ξύλινα αντικείμενα, χημικά προϊόντα, κοσμήματα, ρολόγια κ.λπ., τέλη σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, όλες τις παρεχόμενες υπηρεσίες από επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, συσκευασμένα, μεταποιημένα και τυποποιημένα είδη διατροφής, ζάχαρη, λοιπές γλυκαντικές ουσίες, αλάτι, ξύδι και τα υποπροϊόντα του, μαστίχα, σπόρους, άνθη, αναψυκτικά, χυμοί, energy drinks και λοιπά μη αλκοολούχα ποτά, εκτός από τα μεταλλικά νερά, εστίαση – catering, αποχέτευση, εισιτήρια μέσων μαζικής μεταφοράς, κόμιστρα ταξί και φορτηγών δημόσιας χρήσης. Συνέπεια της αύξησης του συντελεστή θα είναι να σημειωθούν ανατιμήσεις τουλάχιστον 6% στα παραπάνω προϊόντα και στις παραπάνω υπηρεσίες.
