Οι παρακάτω σκέψεις αποτελούν μια προσωπική κατάθεση προβληματισμών και προτάσεων για συζήτηση ενόψει των δημοτικών εκλογών της 26ης Μαΐου 2019 και αποτελούν τη συμπύκνωση εναλλακτικών θέσεων, που κατά τη μου γνώμη μου θα πρέπει να ακολουθήσει μια νέα δημοτική αρχή και μια νέα πλειοψηφία όπως θα διαμορφωθεί από το εκλογικό αποτέλεσμα, με δεδομένη την πλήρη αποτυχία της σημερινής δημοτικής αρχής.
Έχω την αίσθηση ότι η σημερινή και ελπίζω απερχόμενη δημοτική αρχή όχι μόνο θεωρείται από σημαντική πλειοψηφία του μηλέικου λαού ως αποτυχημένη, αλλά αποτελεί και κοινή πεποίθηση ότι το νησί μας όχι μόνο αδικείται από τη συγκεκριμένη δημοτική διαχείριση, αλλά βαδίζει και σε επικίνδυνα μονοπάτια που ίσως αν δεν ανατραπούν, η κατάσταση να μην είναι αντιστρέψιμη.
Και όλα αυτά όταν μιλάμε για ένα νησί με σπάνιες φυσικές ομορφιές, με εξαιρετικό φυσικό ανάγλυφο, με απαράμιλλες ακτές και παραλίες, με απίστευτους φυσικούς χρωματισμούς και πλούσιο υπέδαφος. Ταυτόχρονα με αξιοσημείωτους αρχαιολογικούς χώρους και μακρά ιστορική διαδρομή. Ένα νησί που προσφέρει χάρις στον ορυκτό της πλούτο σοβαρά οφέλη στην εθνική οικονομία, που όμως αν δεν οριοθετηθεί και συνδυαστεί με την περιβαλλοντική ισορροπία και τις άλλες παραγωγικές δυνατότητες, όπως ο τουρισμός αλλά και η ανασυγκρότηση του πρωτογενούς τομέα, δεν θα μπορέσει να προσδώσει στο νησί και στους κατοίκους τα οφέλη μιας ισορροπημένης και δίκαιης ανάπτυξης με προοπτική.
Με αυτά τα εισαγωγικά, ας δούμε τώρα τους άξονες που μπορούν να προσδώσουν τα χαρακτηριστικά του οράματος για μια ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη:
Τοπικός χωροταξικός σχεδιασμός
Ο τοπικός χωροταξικός σχεδιασμός παραμένει η κύρια προϋπόθεση για την ισορροπία της ανάπτυξης, αφού θα καθορίσει με δυναμικό τρόπο τις χρήσεις γης και τις αντίστοιχες παραγωγικές δραστηριότητες, εξασφαλίζοντας τη συνολική στρατηγική της αναπτυξιακής διαδικασίας με οριοθέτηση και αξιοποίηση των παραγωγικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων χωρίς συγκρούσεις και αλληλοαναιρούμενες δράσεις. Με την ψήφιση του Χωροταξικού, μπαίνουν οι βάσεις για οριοθέτηση της εξόρυξης σε σχέση με τον τουρισμό, αλλά και σε σχέση με τον πρωτογενή τομέα, που θα πρέπει να αναζωογονηθεί και να ενισχυθεί. Μπαίνουν επίσης οι βάσεις για καθορισμό των όρων δόμησης, των ορίων και των οικιστικών επεκτάσεων, μέσα από τον αναγκαίο πολεοδομικό σχεδιασμό. Συμπληρωματικό στοιχείο λειτουργίας των οικισμών αποτελεί και η σωστή χωροθέτηση και η αδειοδότηση κατόπιν διαβούλευσης των επιμέρους δραστηριοτήτων, όπως λεωφορεία, ταξί, πλανόδιο εμπόριο κλπ.
Σε σχέση με τη δυτική Μήλο που αποτελεί και το κατεξοχήν τμήμα της περιοχής Natura 2000, πιστεύω ότι κατά βάση θα πρέπει να διατηρηθούν οι όροι του οικοπάρκου καθώς και άξονες προστασίας που ίσχυσαν μέχρι τώρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι ακυρώνονται όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες (δόμηση, καλλιέργειες, τουριστικές χρήσεις κλπ), αλλά απλούστατα αυτές εντάσσονται στο γενικότερο πλαίσιο της ευρύτερης περιοχής.
Η υπόθεση του ΣΧΟΟΑΠ που υποτίθεται ότι θα είχε ολοκληρωθεί εδώ και αρκετό καιρό «κόλλησε» στα γρανάζια της ανικανότητας και της αδιαφορίας της δημοτικής αρχής, αφού μέχρι σήμερα το εγχείρημα έχει βαλτώσει. Από ότι φαίνεται μιλάμε όχι για μη ολοκλήρωση αλλά για εγκατάλειψη του στόχου του χωροταξικού.
Να σημειωθεί ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο για το χωροταξικό σχεδιασμό (εθνικό, περιφερειακό, τοπικό) έχει ψηφισθεί από το Δεκέμβριο του 2016 με το νόμο 4447.
Εξορυκτική βιομηχανία
Ο τομέας της εξορυκτικής βιομηχανίας αποτελεί για το νησί τον καθοριστικό αναπτυξιακό πυλώνα που εδώ και δεκαετίες καθόρισε την αναπτυξιακή πορεία της Μήλου. Η εξόρυξη στο νησί πέρασε διάφορες φάσεις που άφησαν πίσω τους θετικό και αρνητικό αποτύπωμα, αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις αλλά και σημαντική κάλυψη θέσεων απασχόλησης.
Σήμερα η εξόρυξη κυριαρχείται σχεδόν αποκλειστικά από μια μεγάλη πολυεθνική εταιρεία (Imerys sa), που μέχρι στιγμής λειτουργεί με τους κανόνες της πρώην S&B, χωρίς σημαντικές αλλαγές στο εργασιακό, όσο και στο περιβαλλοντικό της αποτύπωμα.
Υπάρχουν και πρέπει να καλλιεργηθούν περιθώρια διαλόγου και συνεννόησης με την εταιρεία στη βάση αφενός μεν της βιωσιμότητας της και αφετέρου της μεγιστοποίησης των ωφελειών της Μήλου και της τοπικής κοινωνίας. Ενδεικτικά αυτά εντοπίζονται στον επαναπροσδιορισμό των αποδιδόμενων πόρων υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης, στη μεγέθυνση των θέσεων απασχόλησης, στην επαναοριοθέτηση λειτουργιών και δραστηριοτήτων της εταιρείας βάσει και του νέου χωροταξικού, στη εξάλειψη των όποιων συνεπειών περιβαλλοντικής αλλοίωσης και καταστροφής, στη συνέχιση της περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
Η μέχρι σήμερα πολιτική των δημοτικών αρχών κινήθηκε κυρίως με γνώμονα την εξασφάλιση χορηγιών, ενώ το παράδειγμα συνεργασίας μέσω της εταιρείας «Πρωτοβουλία», που λειτούργησε αποκλειστικά για την εγκατάσταση της μονάδας βιολογικού καθαρισμού στην Αγία Στυλιανή, μάλλον πρέπει να χαρακτηριστεί ως παράδειγμα προς αποφυγή.
Τουρισμός
Ο Τουρισμός στη Μήλο κινήθηκε ανοδικά τουλάχιστον εδώ και μια εικοσαετία και αποτελεί σαφώς μία από τις κυρίαρχες οικονομικές δραστηριότητες με σημαντικές προοπτικές. Το κρίσιμο για την ανάπτυξη του, δεν αποτελεί η γιγάντωση του μέσω μεγάλων κυρίως τουριστικών εγκαταστάσεων και μονάδων, όσο η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου με στοχευμένες μορφές εναλλακτικού τουρισμού. Ένας σημαντικός τομέας για την ανάπτυξη του αρχαιολογικού τουρισμού, αποτελεί η ενοποίηση του αρχαιολογικού χώρου της ευρύτερης περιοχής του αρχαίου θεάτρου, των κατακομβών και του χώρου ανεύρεσης του αγάλματος της Αφροδίτης, καθώς επίσης και η περαιτέρω ανάδειξη και αξιοποίηση άλλων σημαντικών αρχαιολογικών χώρων και μνημείων (Φυλακωπή κλπ.). Επίσης υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες στο φυσιολατρικό και πεζοπορικό τουρισμό, στον ιαματικό, στο μεταλλευτικό, στον θρησκευτικό, στον καταδυτικό, στον αλιευτικό κλπ.
Εκείνο που χρειάζεται δεν είναι η «αξιοποίηση» των ακτών, των παραλιών μέσω της συνεχούς εμπορευματικής τους εκμετάλλευσης, αλλά η ήπια ανάπτυξη τους με σεβασμό στις περιοχές σπάνιου φυσικού κάλλους (π.χ. Σαρακήνικο, Συκιά, Κλέφτικο), κάτι που πρέπει να γίνει συνείδηση όλων των τουριστικών επιχειρηματιών, αν θέλουμε να διασφαλίσουμε τη μακροπρόθεσμη τουριστική ανάπτυξη χωρίς περιβαλλοντικές καταστροφές και αλλοιώσεις χωρίς επιστροφή.
Οσο για τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, αυτές είναι αναγκαίες στα πλαίσια του χωροταξικού σχεδιασμού και στο βαθμό που κατασκευάζονται με σεβασμό στην αισθητική του τοπίου και του περιβάλλοντος χώρου, καθώς και της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Τέλος σε ότι αφορά την κρουαζιέρα, φυσικά και μπορεί να αναπτυχθεί, χωρίς όμως να κατασκευαστούν ογκώδεις λιμενικές εγκαταστάσεις στο όνομα της προσέλκυσης τεράστιων κρουαζιεροπλοίων, που δεν συνάδουν σε καμιά περίπτωση με τη φέρουσα ικανότητα του νησιού.
Η ασκηθείσα από τη δημοτική αρχή πολιτική τουριστικής ανάπτυξης, βασίζεται σε μεγαλοϊδεατισμούς και φαντασιώσεις για μια τουριστική μονοκαλλιέργεια που θα επεκτείνεται χωρίς όρους και όρια, την ίδια στιγμή που δεν έχει φροντίσει να εξασφαλιστούν στοιχειώδεις περιβαλλοντικές υποδομές, όπως η διαχείριση των απορριμμάτων, η διάθεση των λυμάτων, καθώς και η επάρκεια του νερού καθόλη τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.
Πρωτογενής τομέας
Ο πρωτογενής τομέας (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, μελισσοκομία) βρίσκεται σήμερα σε πολύ χαμηλό επίπεδο, παρότι ιστορικά είχε αναπτύξει δυνατότητες και παραγωγή προϊόντων που με την πάροδο των χρόνων εγκαταλείφθηκαν. Όμως πεποίθηση μου είναι ότι υπάρχουν οι βάσεις για αναζωογόνηση του, μέσω στοχευμένων πολιτικών. Καταρχήν το χωροταξικό θα διασφαλίσει τις ζώνες των καλλιεργήσιμων εκτάσεων και τη γη υψηλής παραγωγικότητας, που πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για ανασυγκρότηση της γεωργίας. Υπάρχουν καλλιέργειες και προϊόντα, όπως αμπέλια-κρασί, μποστάνια, ελιές, κηπευτικά, φραγκόσυκα κλπ, που μπορεί η παραγωγή τους να αναπτυχθεί και να προσελκύσει μέσω και των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και νέους αγρότες. Υπάρχουν επίσης χιλιάδες αιγοπρόβατα, που μπορούν με τις κατάλληλες υποδομές, την οριοθέτηση των βοσκοτόπων, τις σταυλικές εγκαταστάσεις κλπ., καθώς και με μεταποιητικές δραστηριότητες π.χ. τυροκομεία, να αναπτύξουν σημαντικά και σε νέες βάσεις την κτηνοτροφία.
Στον τομέα της αλιείας, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα, αφού πολλά εξαρτώνται κυρίως από την εθνική αλιευτική πολιτική. Το ζήτημα είναι οι πολιτικές αλιείας να ενισχύσουν τα αδύναμα αλιευτικά αποθέματα, είτε με την κατάργηση καταστροφικών αλιευτικών εργαλείων, είτε με τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και την προστασία κυρίως της παράχθιας αλιείας. Νομίζω ότι στη Μήλο υπάρχει μια τέτοια δυνατότητα
Η ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα είναι σίγουρο ότι μπορεί να στηρίξει σημαντικά την αύξηση της παραγωγής τοπικών προϊόντων, που να προωθηθούν για κατανάλωση καταρχήν στον τοπικό τουρισμό μέσω ποικίλων τρόπων και μορφών.
Άλλωστε οι υπουργικές αποφάσεις για την Οικοτεχνία βοηθούν σημαντικά προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως με τη δυνατότητα διάθεσης απευθείας των προϊόντων στην τοπική αγορά καθώς και στις γειτονικές περιφερειακές ενότητες.
Είναι περιττό να πούμε ότι η δημοτική αρχή δεν ασχολήθηκε καν και επί πολλά χρόνια με το θέμα, πλήν της συμμετοχής της σε κάποιες Εκθέσεις με αντικείμενο τη γαστρονομία και την προβολή τοπικών προϊόντων.
Μεταφορές
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ιδιαίτερα την καλοκαιρινή περίοδο, μια σημαντική βελτίωση τόσο των ακτοπλοϊκών, όσο και των αεροπορικών συγκοινωνιών. Τα ταχύπλοα το καλοκαίρι αφενός μεν επιταχύνουν κατά πολύ τη διασύνδεση με τον Πειραιά, αφετέρου συνδέουν τη Μήλο με πολλούς προορισμούς εντός και εκτός κυκλαδονήσων. Συμπληρώνουν ταυτόχρονα τα συμβατικά πλοία που κατά τη χειμερινή περίοδο εκτελούν εντελώς ανεπαρκώς την ακτοπλοϊκή διασύνδεση. Σε ότι δε αφορά την αεροπορική συγκοινωνία η κάλυψη τους με Αθήνα από δύο εταιρείες Aigean και Sky και μέχρι πέρισυ με τη Θεσσαλονίκη Astra την καλοκαιρινή περίοδο, συνέβαλαν καθοριστικά στην τουριστική ανάπτυξη.
Οι στόχοι που πρέπει να μπουν στον τομέα των Μεταφορών είναι:
- Η βελτίωση της ακτοπλοϊκής συγκοινωνίας τη χειμερινή περίοδο με καθημερινή κάλυψη από και προς τον Πειραιά, η βελτίωση της διασύνδεσης με περιοχές όπως Κρήτη, Σαντορίνη, Σύρο και Θεσσαλονίκη, η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών με πιο σύγχρονα πλοία
- Η κατασκευή και ολοκλήρωση του λιμενικού έργου στα Πολλώνια στην περιοχή που έχει χωροθετηθεί και με τους όρους της μελέτης του 2005, εξυπηρετώντας κυρίως τη διασύνδεση με την Κίμωλο και την διασύνδεση μέσω των ταχυπλόων. Η παράλληλη κατασκευή και υλοποίηση των συνοδών έργων και της παρακαμπτήριας πρόσβασης προς το λιμάνι.
- Η ολοκλήρωση της επέκτασης του αεροδιαδρόμου στα 1.200 μέτρα, έτσι ώστε να αρθούν οι όποιες δυσκολίες στην πραγματοποίηση των πτήσεων.
Σχετικά με τις μεταφορές στο εσωτερικό του νησιού, θα πρέπει σε διάλογο με τους ιδιοκτήτες των λεωφορείων να επαναχαραχθούν τα δρομολόγια και τα ωράρια, οι στάσεις προς όλους τους οικισμούς και τους τουριστικούς προορισμούς, έτσι ώστε να υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των κατοίκων αλλά και των τουριστών. Επίσης κρίνεται θετικό να υπάρξει και δημοτική συγκοινωνία για να συμπληρώσει ακριβώς όλες τις ανάγκες χωρίς εξαιρέσεις.
Περιβαλλοντικές υποδομές
Η ταχεία ολοκλήρωση των έργων των περιβαλλοντικών υποδομών (απορρίμματα, λύματα – αποχετευτικό δίκτυο) καθώς και της κάλυψης των αναγκών σε νερό, αποτελεί σήμερα κυριολεκτικά την πρώτη προτεραιότητα για τη διαβίωση των κατοίκων, των επιχειρήσεων και γενικά για την τουριστική ανάπτυξη του νησιού.
Σήμερα τα δύο βασικά ζητήματα της ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων καθώς και της διάθεσης και διαχείρισης των λυμάτων, αποτελούν υγειονομικές βόμβες για το νησί, γι αυτό και η επίλυση τους αποτελεί άμεση και κατεπείγουσα προτεραιότητα.
Σε αυτή την κατεύθυνση με βάση και τη διασφαλισμένη κρατική χρηματοδότηση των 5.300.000 ευρώ, επείγει η άμεση διευθέτηση των συσσωρευμένων δεμάτων με σύμμικτα σκουπίδια που έχουν επί μεγάλο διάστημα εγκαταλειφθεί και η ένταξη τους στη διαδικασία της ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων καθώς και η διαμόρφωση του ΧΥΤΥ στην προεπιλεγμένη θέση.
Επίσης η επίλυση του ζητήματος των λυμάτων, καθιστά αφενός μεν επιτακτική την αναβάθμιση και επέκταση της μονάδας βιολογικού καθαρισμού στην Αγία Στυλιανή για να ανταποκριθεί στη δυναμικότητα κατοίκων και τουριστών των πάνω οικισμών και αφετέρου την εγκατάσταση ξεχωριστών μονάδων στον Αδάμαντα και στα Πολλώνια με πρώτο βήμα την εγκατάσταση δύο μονάδων compact που θα αντιμετωπίσουν καταρχήν το πρόβλημα. Παράλληλα και άμεσα θα πρέπει να σχεδιαστεί το αποχετευτικό δίκτυο στον Αδάμαντα και των Πολλωνίων και όπου αλλού δεν υπάρχει.
Σε ότι αφορά την ύδρευση, είναι φανερό ότι πρέπει να αναζητηθεί η αύξηση της παραγωγής νερού για να καλύπτει όλες τις ανάγκες στο μάξιμουμ της αιχμής. Η κάλυψη μεγαλύτερων αναγκών με την επέκταση της υπάρχουσας ιδιωτικής μονάδας αφαλάτωσης από το καλοκαίρι του 2018 ήταν αναγκαία αλλά πρέπει να μελετηθούν και όλοι οι προσφορότεροι τρόποι παραγωγής μέσω αφαλάτωσης με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια. Παράλληλα πρέπει να στηριχθούν όλες οι εναλλακτικές μορφές και παραδοσιακές μορφές υδροδότησης και να μελετηθούν πολιτικές εξοικονόμησης και διατήρησης του υδροφόρου ορίζοντα.
Στα ζητήματα αυτά οι ευθύνες της δημοτικής αρχής είναι εγκληματικές, διότι ολιγώρησε χαρακτηριστικά, ενώ έβλεπε ότι οι ανάγκες χρόνο με το χρόνο πολλαπλασιάζονταν. Άλλωστε η παραπομπή του δημάρχου στον εισαγγελέα και η υφιστάμενη εκκρεμοδικία, επιβεβαιώνουν τις τεράστιες ευθύνες τους.
Ενέργεια
Η Μήλος είναι και φαίνεται ότι για πολλά χρόνια θα παραμείνει μη διασυνδεδεμένο νησί με το εθνικό δίκτυο, ενώ ταυτόχρονα διαθέτει ένα από τα πλουσιότερα γεωθερμικά πεδία της χώρας.
Δυστυχώς η εμπειρία αξιοποίησης της γεωθερμίας τα τέλη της δεκαετίας του 1970 στέφθηκε από αποτυχία, εξ αιτίας της προχειρότητας και της ανευθυνότητας της ΔΕΗ. Η κατάσταση αυτή οδήγησε τους κατοίκους της Μήλου σε απόλυτη δυσπιστία και αντίθεση, ακυρώνοντας για πολλά χρόνια την προοπτική εκμετάλλευσης της συγκεκριμένης ανανεώσιμης πηγής ενέργειας.
Σήμερα με την εμπειρία αξιοποίησης της γεωθερμίας σε πολλές χώρες και περιοχές του εξωτερικού, μπορούμε να πούμε βάσιμα ότι μπορεί να αξιοποιηθεί με απόλυτα αβλαβή τρόπο μέσω των εξειδικευμένων τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται. Είναι γνωστές βεβαίως οι απόλυτα ωφέλιμες εφαρμογές της χαμηλής ενθαλπίας, όπως η παροχή ζεστού νερού στους οικισμούς, η θέρμανση των σπιτιών ακόμα και με ατομικές μικρού βάθους γεωτρήσεις, οι θερμαινόμενες πισίνες, η λειτουργία θερμοκηπίων κλπ.
Οι ειδικοί μιλούν για την υλοποίηση των παραπάνω εφαρμογών, κυρίως ω παρεπόμενο της εκμετάλλευσης της γεωθερμίας υψηλής ενθαλπίας τουλάχιστον για εφαρμογές μαζικής κλίμακας, ενώ θα πρέπει να διευκρινιστούν και οι δυνατότητες αυτόνομης χρήσης της χαμηλής ενθαλπίας.
Με αυτά τα δεδομένα και μετά από ουσιαστικό διάλογο, για πλήρη διασφάλιση των περιβαλλοντικών όρων αλλά και των ωφελειών των τοπικών κοινωνιών, νομίζουμε ότι θα μπορούσε στην ευρύτερη περιοχή του γεωθερμικού πεδίου Μήλου-Κιμώλου-Πολυαίγου να εγκατασταθεί μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μικρής ισχύος περίπου 5 Mw, όπως άλλωστε προβλέπει και ο προγραμματισμός της ΔΕΗ Ανανεώσιμες.
Μετά και την πρόσφατη ψήφιση του νέου θεσμικού πλαισίου για τη γεωθερμία, το ζητούμενο είναι η άδεια και εγκατάσταση μιας τέτοιας μονάδας να συνοδευτεί με σειρά αντισταθμιστικών προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και προς αυτή την κατεύθυνση οφείλουμε να ξεκινήσουμε μια σοβαρή διαπραγμάτευση με συγκεκριμένους στόχους. Ένας από αυτούς θα μπορούσε να είναι η λειτουργία μονάδας αφαλάτωσης με κάλυψη της από την ηλεκτροπαραγωγή της γεωθερμίας.
Η στάση της δημοτικής αρχής εμφορείται από συμπεριφορές απόλυτου λαϊκισμού, ποντάροντας ακριβώς στα συντηρητικά αντανακλαστικά της προηγούμενης περιόδου. Η λογική της απόλυτης άρνησης στο συγκεκριμένο θέμα οδηγεί σε λογικές αδιαλλαξίας που δεν βοηθούν το νησί ούτε πολύ περισσότερο τους κατοίκους.
Θα πρέπει επίσης να σημειώσω ότι με την ψήφιση του νόμου για τις «Ενεργειακές Κοινότητες, ανοίγει ο δρόμος για ηλεκτροπαραγωγή και κατανάλωση από μικρές ομάδες πολιτών, είτε από συλλογικούς φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση, με αποτέλεσμα τη αποφασιστική συμβολή τους στην ενεργειακή επάρκεια και αυτάρκεια.
Κοινωνικές υποδομές υγείας, παιδείας, πρόνοιας, ασφάλειας
Η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να στέκεται αρωγός σε κρατικές πολιτικές σε κρίσιμα ζητήματα άσκησης της κοινωνικής πολιτικής, εφόσον βέβαια αυτές συμβάλουν σε όφελος του δημόσιου συμφέροντος και της κοινωνίας.
Βεβαίως η τοπική αυτοδιοίκηση δεν έχει την κύρια ευθύνη χάραξης και άσκησης της κοινωνικής πολιτικής, όμως σε τοπικό επίπεδο και στη βάση των αρχών της αλληλεγγύης και της στήριξης των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, μπορεί με τη στάση της να προωθήσει με πολύ αποφασιστικό τρόπο την εφαρμογή τους, είτε παρέχοντας σίτιση, στέγαση ακόμα και χρηματοδοτική στήριξη στους λειτουργούς της, είτε είναι γιατροί, είτε νοσηλευτές, είτε εκπαιδευτικοί, είτε αστυνομικοί, είτε λιμενικοί, είτε γενικότερα δημόσιοι υπάλληλοι που καλούνται να υπηρετήσουν για κάποια χρόνια τις τοπικές κοινωνίες. Η στήριξη αυτή δεν μπορεί να παρέχεται αλλά κάρτ, ούτε βεβαίως μόνο εκτός της τουριστικής περιόδου
Απαιτείται επίσης απόλυτη συνεργασία μεταξύ του δήμου και των δομών της δημόσιας υγείας, της εκπαίδευσης και της πρόνοιας (Κέντρο Υγείας, Σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Νηπιαγωγεία, Βρεφονηπιακοί Σταθμοί κλπ) κάτι που τελικά θα πολλαπλασιάσει το όφελος προς την τοπική κοινωνία.
Τέλος πρέπει εκ νέου να προγραμματιστεί με βάση τα σημερινά δεδομένα, το άνοιγμα και η λειτουργία του γηροκομείου, κάτι που αποτελεί αναγκαιότητα και χρέος για το νησί.
Πολιτισμός – Αθλητισμός
Η Μήλος έχει τεράστια ιστορική, αρχαιολογική, θρησκευτική και πολιτισμική αξία. Η περαιτέρω ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων, η ενοποίηση του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου στην ευρύτερη περιοχή του Κλήματος και της Τρυπητής με τη στήριξη και τη συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, αποτελεί πεδίο πρωταρχικής σημασίας για το Δήμο. Καταρχήν για αυτή καθαυτή την ανάδειξη της πολιτιστικής αξίας του νησιού, αλλά βεβαίως και την ανάδειξη τους ως επισκέψιμων χώρων που θα ενισχύσει περαιτέρω τον τουρισμό. Ανάλογη πρέπει να είναι και η φροντίδα των μνημείων θρησκευτικής αξίας, είτε πρόκειται για τις Κατακόμβες, είτε για τις εκατοντάδες εκκλησίες και ξωκλήσια που βρίσκονται στο νησί. Η συμβολή του Δήμου στη διοργάνωση σχετικών εκδηλώσεων μπορεί και πρέπει να είναι αποφασιστική.
Σε ότι δε αφορά την πληθώρα θεατρικών, μουσικών, πολιτιστικών και εξωραϊστικών φορέων, εκδηλώσεων, πανηγυριών, εικαστικών εκθέσεων κλπ η στήριξη του Δήμου θεωρείται αυτονόητη. Ζητούμενο όμως είναι η ίδρυση Πνευματικού – Πολιτιστικού Κέντρου που θα προγραμματίσει, ιεραρχήσει και οργανώσει την πολιτιστική ζωή του νησιού, στηρίζοντας κυρίως τις τοπικές πρωτοβουλίες και δράσεις που αναδεικνύουν την ταυτότητα του νησιού.
Το ίδιο ισχύει και για τις ποικίλες αθλητικές δραστηριότητες των τοπικών συλλόγων και φυσικά για την ομάδα του Παμμηλιακού που κατέχει ξεχωριστή πρωταγωνιστική θέση στα αθλητικά δρώμενα των Κυκλάδων
Δημόσια Διοίκηση – Υπηρεσίες
Τα τελευταία χρόνια με το θεσμικό πλαίσιο που δημιουργήθηκε (Καποδίστριας, Καλλικράτης, Κλεισθένης κλπ) η Τοπική Αυτοδιοίκηση απέκτησε σωρεία αρμοδιοτήτων που ανταποκρίνονται στο ρόλο της, τόσο ως διοίκηση και παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες, όσο και ως σχεδιασμός και προγραμματισμός της τοπικής ανάπτυξης. Οι αρμοδιότητες αυτές τείνουν να διευρυνθούν, ενώ αντίστοιχα η διαχείριση των πόρων θα μεγαλώσει. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει αυτά να αντιστοιχηθούν με το κατάλληλο οργανόγραμμα των υπηρεσιών του δήμου καθώς και τις αντίστοιχες ειδικότητες του υπαλληλικού προσωπικού. Στόχος είναι η εξυπηρέτηση των πολιτών, ενώ μέσω της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, θα πρέπει συνεχώς να διευρύνεται η κάλυψη των αναγκών, έτσι ώστε ο κάθε συμπολίτης μας να εξυπηρετείται ευκολότερα, ταχύτερα, αποτελεσματικότερα και με ελάχιστο κόστος, χρόνο και χωρίς την ανάγκη μετακίνησης από τον τόπο κατοικίας του.
Σε επίπεδο υπηρεσιών του δήμου, πέραν των σημερινών υπηρεσιών που ενδέχεται να αναπροσαρμοστούν, χρειάζεται να υπάρξει ένα επιτελείο διαχείρισης των χρηματοδοτικών πόρων και προγραμμάτων, εθνικών και ευρωπαϊκών, σοβαρή τεχνική υπηρεσία, αναβαθμισμένη υπηρεσία καθαριότητας οικισμών, παραλιών και ακτών, υπηρεσία συντήρησης δικτύων κλπ. Επίσης αναβαθμισμένο και στελεχωμένο ΚΕΠ, αφού τα ΚΕΠ στα νησιά θα αναλάβουν πλέον πολύ περισσότερες αρμοδιότητες. Είναι προφανές ότι με τις νέες δυνατότητες προσλήψεων με βάση τον κανόνα 1 προς 1, η νέα δημοτική αρχή πρέπει να διεκδικήσει προς την κεντρική εξουσία νέες προσλήψεις για την κάλυψη των αναγκαίων θέσεων.
Θεσμοί λαϊκής συμμετοχής
Είναι σαφές ότι για να υπάρξουν πρωτοβουλίες, για να υλοποιηθούν δράσεις, για να προχωρήσουν έργα και προγράμματα, χρειάζεται πριν απ’ όλα η συμμετοχή του κόσμου και η διασφάλιση ευρέων συναινέσεων.
Το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο της Αυτοδιοίκησης και η Απλή Αναλογική με την οποία θα εκλεγούν τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, προβλέπει σημαντικές δυνατότητες αναζήτησης συνεργασιών, λαϊκές συνελεύσεις, δημοψηφίσματα, αλλά και το νέο θεσμό του συμμετοχικού προϋπολογισμού με βάση τον οποίο η διαδικασία κατάρτισης του θα βασίζεται στην έγκαιρη επεξεργασία και κατάθεση προτάσεων από τους δημότες πριν την τελική ψήφιση του από το δημοτικό συμβούλιο.
Είναι σημαντικό οι θεσμοί αυτοί να ενεργοποιηθούν βάσει σχεδίου, έτσι ώστε αφενός μεν να πετυχαίνεται βαθμιαία η μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή και αφετέρου να μην ευτελίζεται ο συμμετοχικός θεσμός και τελικά να καταντάει κενό γράμμα.
20/5/2019
Νίκος Συρμαλένιος
Βουλευτής Κυκλάδων ΣΥΡΙΖΑ
