To δώρο του Φραντζέ του Λεμονή(Σκούρλου)
στην εκκλησία
Μία υπέροχη επιστροφή στο 1978 μέσα από το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του Fred Harris για την Καναδική Τηλεόραση
Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε στα πλαίσια της σειράς «Ανοίγοντας τα φτερά σας» που επιδίωκε να φέρει σε επαφή τους Καναδούς με έναν κόσμο τόσο μακρινό και τόσο διαφορετικό.
Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε με την καθοριστική συμμετοχή του Γιάννη του Βασσάλου, το Για του Διαμάντου, ως τοπικού παραγωγού.
Είναι το μακρινό 1978.
Ο Πλατύς Γυαλός είναι αγνώριστος.
Μια ονειρική ειδυλλιακή παραλία ανέγγιχτη ακόμα από τον τουρισμό που έφερε πολλά καλά, αλλά άλλαξε για πάντα έναν τρόπο ζωής που ελάχιστα είχε αλλάξει στο πέρασμα του χρόνου.
Ο Φραγκίσκος Λεμονής, το Φραντζέ του Σκούρλου, ζει στον Πλατυ-Γυαλό μαζί με τη μητέρα του.
Ο πατέρας του έχει πεθάνει.
Το Φραντζέ θέλει να γίνει αγγειοπλάστης και να ακολουθήσει τη δουλειά του πατέρα του.
Οι δύο θείοι του αναλαμβάνουν να τον μυήσουν στα μυστικά μιας τέχνης που χάνεται στο βάθος του χρόνου.
Ο Πλατύς Γυαλός είναι ακόμα γεμάτος από τα ερείπια από τα παλιά αγγειοπλαστεία που κάποτε ανθούσαν στην παραλία αυτή.
Τα αγγειοπλαστεία άνθισαν κυρίως στις παραλίες, στον Πλατυ-Γυαλό, το Βαθύ, το Φάρο, τις Καμάρες, τη Χερόνησο, τα Βρουλίδια.
Αλλά και στον Αρτεμώνα και τον Αη Λούκα άνθησε η τέχνη αυτή.
Από τα εξήντα τόσα αγγειοπλαστεία του νησιού έχουν απομείνει μόνο τα 18 και με το Φραντζέ θα γίνουν σύντομα 19 τον αριθμό.
Η Σίφνος κάποτε τροφοδοτούσε με πήλινα όλη τη Μεσόγειο.
Τα σιφνέικα τσουκάλια,αλλά και οι Σιφνιοί αγγειοπλάστες, έφθαναν στην Πόλη, στη Σμύρνη, την Αλεξάνδρεια, την Ρουμανία, αλλά και σε όλη σχεδόν την Ελλάδα.
Αυτήν την τέχνη θέλει να ακολουθήσει και το Φραντζέ.
Θέλει να δώσει στον πηλό το σχήμα που έχει στο μυαλό του.
Θέλει να σμιλέψει τον πηλό όπως η καρδιά του τον οδηγεί.
Σε αυτόν τον μαγικό τόπο το Φραντζέ θα κάνει πραγματικότητα το όνειρό του.
Θα μπορέσει να χαρίσει στην Αγία Σοφία του Πλατυ-Γυαλού τα κηροπήγια που έφτιαξε ο ίδιος με τα χέρια του, «Το δώρο του Φραντζέσκου»
Στο ντοκιμαντέρ βλέπουμε να παρελαύνουν αγαπημένα πρόσωπα που κάποια έχουν φύγει και κάποια είναι ακόμα μαζί μας.
Ο Αμφιλόχιος Χρυσολωράς, ο παπάς των Εξαμπέλων, ψέλνει στην Αγία Σοφία.
Ο Σαβιολίδης τραγουδά στο αυτοσχέδιο γλέντι στην αυλή της εκκλησίας.
Ο Απόστολος Αβρανάς με το λαούτο του και ο Γιάννης ο Νόνικος με το βιολί του σκορπίζουν το κέφι και τη χαρά.
Ο Γιάννης ο Βασσάλος φωτογραφίζει το Φραντζέ με τους δύο θείους-δασκάλους και με ολόκληρη την οικογένεια.
Η πρώτη φωτογραφία όλης της οικογένειας στα 1978.
Το Φραντζέ θα επισκεφτεί το Βαθύ για να πάρει τα μυστικά της τέχνης του μεγάλου αγγειοπλάστη του Βαθιού, του Ατσόνιου.
Το Φραντζέ του Λεμονή ζει και δουλεύει στον αγαπημένο του Πλατυ-Γυαλό.
Στο ψήσιμο των πήλινων θα βοηθήσει και ο μεγάλος Ιούλιος, αγαπημένο πρόσωπο της Σίφνου.
Είναι μια άλλη εποχή.
Όλα γίνονται με το χέρι, το πόδι και το μυαλό.
Ο φούρνος για τα πήλινα είναι με κλαδιά.
Δεν υπάρχουν οι σημερινές ευκολίες.
Είναι άλλες οι μυρωδιές εκείνης της εποχής.
Το Φραντζέ σμιλεύει τον πηλό δίνοντας του πνοή και ψυχή.
Αυτό ήταν ένα υπέροχο ντοκιμαντέρ γυρισμένο στα 1978.
Το Μαρώ θα είναι το μεγάλο δώρο της ζωής προς το Φραντζέ.
Μια υπέροχη οικογένεια με δύο παλικάρια.
Ένας πολύ όμορφος κόσμος μπολιασμένος με την αγάπη για τον πηλό, για τη Σίφνο και την παράδοσή της.
Ένας πολύ όμορφος κόσμος που κρατά άσβεστο πάθος που του μεταλαμπαδεύτηκε από τον πατέρα του, τους δύο θείους του και όλους όσους του έδειξαν τα μυστικά της πανάρχαιας αυτής τέχνης.
Δείτε το βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=QmiTecVoi3Y
Και δύο σημερινές φωτογραφίες του Φρατζέσκου: