Τρίτη, 15 Ιουλίου, 2025
25.3 C
Sifnos

ΑΠΟΝΕ ΤΥΡΑΝΝΕ (ΜΟΥ ΚΑΤΕΣΤΡΕΨΕΣ ΤΗ ΖΗΣΗ). ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΗ ΣΙΦΝΟ.

Στο ρεπερτόριο του σιφνέικου γλεντιού με τα παραδοσιακά όργανα (βιολί-λαούτο), έχουν
ενσωματωθεί τραγούδια της δισκογραφίας της περιόδου από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 μέχρι και
τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Μεταγενέστερες περιπτώσεις είναι πιο σπάνιες. Οι τοπικοί,
εμπειρικοί συνήθως, οργανοπαίκτες έπαιρναν τα τραγούδια αυτά από τους δίσκους γραμμοφώνου και
τα προσάρμοζαν στο σιφνέικο τοπικό ιδίωμα και με την συγκεκριμένη ενορχήστρωση (βιολί-λαούτο).
Δεν αποκλείεται ο τρόπος διάδοσης στη Σίφνο να γίνονταν και με άλλο τρόπο (π.χ. από προσωπική
αλληλεπίδραση των τοπικών οργανοπαικτών με τους δημιουργούς των τραγουδιών αυτών). Με το
πέρασμα των δεκαετιών, ορισμένα από τα τραγούδια αυτά ενσωματώθηκαν πλήρως στο σιφνέικο
γλέντι. Εν τω μεταξύ, μπορεί τα τραγούδια αυτά να έκαναν την εποχή που εμφανίστηκαν μεγάλη
επιτυχία και να διαδόθηκαν πανελλήνια, αλλά με το πέρασμα του χρόνου ξεχάστηκαν στην υπόλοιπη
Ελλάδα ενώ παρέμειναν στη Σίφνο.
Με την πρόοδο του διαδικτύου και με τις πλούσιες βάσεις δεδομένων που υπάρχουν, είναι πια
εύκολο σήμερα να εντοπίσουμε την προέλευση για αρκετά από αυτά. Θα παρουσιάζουμε τέτοια
τραγούδια και σκοπούς τα οποία είναι αρκετά γνωστά στα σιφνέικα γλέντια και θα παραπέμπουμε στις
πρώτες εκτελέσεις της δισκογραφίας. Θα παραπέμπουμε και σε συνδέσμους για όποιον θέλει να ψάξει
πιο πολύ.
ΑΠΟΝΕ ΤΥΡΑΝΝΕ
Δεν χρειάζονται να γραφτούν πολλά για τον Γρηγόρη Μπιθικώτση (1922 – 2005). Απλώς,
σημειώνεται ότι ξεκίνησε την πορεία του ως λαϊκός δημιουργός, όντας ο ίδιος, εκτός από
ερμηνευτής, οργανοπαίκτης (μπουζούκι) συνθέτης και στιχουργός. Το 1955, έγραψε ένα
ζεϊμπέκικο, σε στίχους του Δημ. Γκούτη, με τίτλο «Άπονε τύραννε» (εναλλακτικά «Μου
κατέστρεψες τη ζήση»). Το τραγούδι αυτό ηχογραφήθηκε το 1955 σε τρεις εκτελέσεις.
Ηχογραφήθηκε με τον Μπιθικώτση και την Ρένα Ντάλλια στην Ελλάδα, και με τη Ρένα Ντάλλια
και τον Γιάννη Τατασόπουλο στο μπουζούκι, στην Αμερική. Εδώ παραθέτουμε μια τρίτη
εκτέλεση, που έγινε επίσης στην Αμερική, με ερμηνευτές τον Σταύρο Τζουανάκο και τη Μαρίκα
Νίνου:

Σε εκπομπή του Γιώργου Παπαστεφάνου το 1976 στην κρατική τηλεόραση, ο Γρηγόρης
Μπιθικώτσης θυμήθηκε το τραγούδι αυτό:

Στη Σίφνο, στο γλέντι με τα τοπικά όργανα, το βιολί αναπαράγει τη μελωδία του
τραγουδιστικού μέρους. Το λαούτο, όπως και σε άλλα ζεϊμπέκικα που ενσωματώθηκαν στο
Σιφνέικο γλέντι, δεν ακολουθεί τον χαρακτηριστικό ρυθμό (συνοπτικά, 9/8).
Εκτός από τις στροφές με τις οποίες φωνογραφήθηκε το τραγούδι, στο Σιφνέικο γλέντι λέγονται
ακόμη οι στίχοι:

«στάλα στάλα με ποτίζεις δηλητήριο/ σκότωσε με να τελειώσει το μαρτύριο»
Οι στίχοι αυτοί είναι από άλλο τραγούδι της ρεμπέτικης/λαϊκής δισκογραφίας της περιόδου.
Είναι από το «Βύθισέ μου το μαχαίρι» του Γ. Κλουβάτου που ερμήνευσε ο Στέλιος Καζαντζίδης
σε ηχογράφηση το 1953. Ο Σιφνιός, ενδεχομένως, είχε υπόψη του το «Βύθισέ μου το μαχαίρι».
Θα διαπίστωσε ότι το μέτρο των συγκεκριμένων στίχων ταιριάζει με αυτό του «άπονε
τύραννε», ενώ, θεματολογικά, κινείται στο ίδιο ύφος. Έτσι, στα γλέντια, πρόσθεσε τους στίχους
αυτούς στο «άπονε τύραννε» και με τις δεκαετίες αποκρυσταλλώθηκε η Σιφνέικη εκδοχή. Το
ανακάτεμα στίχων από διαφορετικά τραγούδια υπάρχει και σε άλλες περιπτώσεις στο Σιφνέικο
γλέντι. Από την άλλη, το «Βύθισέ μου το μαχαίρι» δεν ενσωματώθηκε στη Σίφνο.
Πηγές: Ελληνική Wikipedia, ιστότοπος rebetiko.sealabs.net
Παρόλο που τα τραγούδια αυτά δεν προέρχονται από τη Σίφνο, ο τρόπος που διαμορφώθηκαν
από τους τοπικούς οργανοπαίκτες και τον κόσμο και το ύφος που αποκρυσταλλώθηκε τα καθιστά
αναπόσπαστο μέρος της Σιφνέικης παράδοσης. Εάν θέλετε να δείτε πώς διαμορφώθηκαν, πάρτε τα
βιολιά και ζητήστε να σας τα παίξουν.
Άλλες αναρτήσεις μας:

1. «Εκατό χιλιάδες λίρες»

https://kaipoutheos.gr/2022/07/%cf%84%cf%81%ce%b1%ce%b3%ce%bf%cf%85%ce%b4%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%83-%ce%b4%ce%b9%cf%83%ce%ba%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%b9%ce%b1%cf%83-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%b9%cf%86%ce%bd%ce%bf-2.html

2. «Η σκληρή καρδιά σου»

https://kaipoutheos.gr/2022/06/%cf%84%cf%81%ce%b1%ce%b3%ce%bf%cf%85%ce%b4%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%83-%ce%b4%ce%b9%cf%83%ce%ba%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%b9%ce%b1%cf%83-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%b9%cf%86%ce%bd%ce%bf.html

Top επιλογές της εβδομάδας

Ταξιδέψαμε με το CAT I από Λαύριο για Κύθνο, Σέριφο και Σίφνο.Βίντεο

Την Τετάρτη 2 Ιουλίου  2025 είχαμε την τύχη και την χαρά να ταξιδέψουμε από το Λαύριο μέχρι την Σίφνο με το “CAT I” της Magic Sea Ferries. O καιρός ήταν αρκετά φρεσκαρισμένος και το βαπόρι παρουσίασε μια εξαιρετική συμπεριφορά στη θάλασσα σε...

Ετοιμασίες και άσπρισμα στον Άγιο Συμεών Σίφνου από την επιτροπή και εθελοντές για το πανηγύρι του.Βίντεο

Το πανηγύρι του Αγίου Συμεών Σίφνου είναι ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια του νησιού μετά την πολιούχο Παναγία Χρυσοπηγή που γίνεται δύο φορές το χρόνο, στις 3 Φεβρουαρίου και τις 1 Σεπτεμβρίου. Η επιτροπή και οι εθελοντές όπως κάθε χρόνο έτσι κα...

Κλείνουν 4 σχολεία στις Κυκλάδες με απόφαση του υπουργείου Παιδείας, δείτε τον λόγο

Κλείνουν 4 σχολεία στις Κυκλάδες με απόφαση του υπουργείου Παιδείας«Λουκέτο» σε 4 σχολεία στις Κυκλάδες λόγω έλλειψης μαθητών βάζει το υπουργείο Παιδείας με νέα του απόφαση που δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ. Πρόκειται για ένα Δημοτικό και δύο Νηπιαγωγεία σ...

Μεγάλη άνοδος επισκεπτών στην Σίφνο και τον Ιούνιο 2025.Πίνακας

Η άνοδος επισκεπτών στην Σίφνο συνεχίζεται και τον Ιούνιο του 2025 όπως θα δούμε στον παρακάτω πίνακα. Σχεδόν 2000 παραπάνω επισκέπτες με τα πλοία το 2025 σε σχέση με το 2024. Παρατηρούμε ότι σχεδόν όσο κόσμο είχε η Σίφνο τον Αύγουστο του 2011...
16,979ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,148ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
1,079ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
12,718ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img

Σχετικά άρθρα

Κατηγορίες

spot_img