[Το κείμενο που ακολουθεί είναι μέρος του προλόγου του Γ.Ν.Θ. στην πρώτη προβολή του
ντοκυμαντέρ Βeing An Islander [Βιώνοντας τη Νησιωτικότητα], του σκηνοθέτη Dr Δημήτρη
Μπούρα, την Παρασκευή|28-10-2022 στο «Πολιτιστικό Κέντρο Σίφνου-Μαριάνθη Σίμου».].
Α.]…..Οι συνάνθρωποί μας που συμμετέχουν σε κάτι, όπως καλή ώρα στη συγκεκριμένη
ταινία, -26- συμπατριώτες μας, εκφράζουν τον εαυτό τους. Εκφράζουν συνάμα και όλους
εμάς μέσα από τον εαυτό τους, συμβάλλοντας στην κατίσχυση της κριτικής μας
συνείδησης, αυτής δηλαδή που φοβούνται όλες οι εξουσίες. Ωστόσο, η κρίση μας
παραμένει προϋπόθεση κάθε αλλαγής προς το ανώτερο. Γιαυτό αξίζει να βιώνομε
παρόμοιες καταστάσεις, για να τίς μοιραζόμαστε, ζευγαρώνοντας πανανθρώπινα το ωραίο
με το παντοτινό.
…..Όλοι μαζί ταξιδεύομε με την ίδια Αργώ προς την ίδια Κολχίδα. Όσο και αν διαφέρουν οι
τρόποι και η έκφρασή μας, ένα επιβεβαιώνομε:την πνευματική μας συγγένεια και την
αφοσίωση στη νησιωτικότητα, με κέντρο ή ερευνητικό πρότυπο κοινωνικής και
πολιτισμικής ταυτότητας το νησί μας και τη Σιφνιοσύνη μας. Άλλωστε, η ουσιαστική δύναμη
βρίσκεται στη διαφορετικότητα, όχι στις ομοιότητες.
…..Τη σημασία της υγιούς προβολής του νησιού μας μέσα από την ταινία θα τήν
καταλάβομε αργότερα, όταν θάχει παραμείνει πλέον ως παρακαταθήκη, ως σημείο
αναφοράς, ως προίκα απροσμέτρητης αξίας για μάς τους νησιώτες. Η διπλή σημασία της
συμμετοχής μας έγκειται, αφενός στην αξιοπιστία των απόψεών μας και στη διάσωσή τους
μέσω της καταγραφής και αφετέρου στη βεβαιότητα ότι, όσο και αν ζούμε σε δυσχερείς
χρόνους και σε απειλούμενο πολεμικό κλίμα, κάπου υπάρχει φώς και ελπίδα.
…..Εδώ αξίζει να αναφερθούμε και σε ένα ακόμη σημαντικό:Ο τρόπος εκφοράς του λόγου,
η Σιφνέικη λαλιά, μάς προσθέτει ιστορική και πολιτισμική καύχηση, διότι τονίζεται η
νησιώτικη εκφραστικότητά μας, που από μόνη της φανερώνει το ήθος και τους αξιακούς
μας κώδικες στην επικοινωνία και στη συγκρότηση, στην ύπαρξη και στη συνύπαρξη.
…..Η προσφορά των συντελεστών της ταινίας είναι ότι δεν κινήθηκαν γύρω από μία
περίκλειστη παρεούλα ή κλίκα, αλλά όργωσαν τη Σίφνο έτσι που, μέσα από συλλογική
εργασία μετέτρεψαν το «εγώ» σε «εμείς», μέγιστο παράδειγμα για όλους. Τέτοιες
συγκυρίες δεν συμβαίνουν συχνά, δηλαδή να συντονιζόμαστε διαφορετικά πρόσωπα, ώστε
μαζί να ξεπερνούμε τον εαυτό μας, συναποφασίζοντας-συμπράττοντας-συνδημιουργώντας.
Κάπου εδώ ανακαλύπτομε μίαν άλλη πλευρά της νησιωτικότητας, το «μέγα νησιωτίζειν»,
όπως τήν αποκαλεί ο Οδ. Ελύτης. Πολλοί μιλούν γι’ αυτά, λίγοι όμως καταφέρνουν να τά
προσεγγίζουν.
…..Η όλη εξελικτική πορεία του προγράμματος προσλαμβάνει μία ποιητική περιβολή, ίσως
διότι κάθε πτυχή του Σιφνέικου βίου επιστέφεται με ποιητικό οραματισμό, κατευθύνοντας
την ταινία μέσα από το ποιητικό κλίμα στα κραταιά και σταθερά της Σιφνιοσύνης και της
νησιωτικότητας.
Β.]Και μία πρότασή μας. Το ντοκυμαντέρ θίγει καίρια ζητήματα και θέτει συγκεκριμένα
ερωτήματα. Αν κάποια από αυτά δεν έρθουν στο Δημοτικό Συμβούλιο, δεν είναι απλά ότι
«εις μάτην εκοπίασαν οι οικοδομούντες», αλλά είναι άκαιρο και άδικο να χάνομε τις
ευκαιρίες που μάς προσφέρονται, συναποφασίζοντας και συνεργαζόμενοι πάνω σε
προτάσεις ευρύτερης ωρίμανσης και αποδοχής. Αρκεί να τίς μελετούμε και να τίς
προωθούμε. Το πιο δυσβάσταχτο κόστος σε αυτούς τους δίσεκτους καιρούς είναι η
αδιαφορία και η αδράνειά μας.
Γ.]…..Τί είναι όμως η περιβόητη νησιωτικότητα, που μάς καθορίζει και μάς διαφεντεύει;
Είναι μήπως η «κυρίαρχη ψυχή και τιμονεύτρα του κάτασπρου νησιού», όπως τήν
τραγουδά ο Θεοδόσης Σπεράντσας;
…..Η νησιωτικότητα δεν περιγράφεται με λόγια, διότι είναι βίωμα, ζωή, καθημερινή ζήση,
συνεχής και ατελεύτητη δημιουργία και συμμετοχή σε κάθε στιγμή της βιοτής έτσι, όπως
πλάθεται και εξελίσσεται πάνω στο νησί. Μαζί με τις πράξεις, καλύτερα πριν από τις
πράξεις, είναι αρχές-αξίες-πιστεύω-πεποιθήσεις-συνήθειες. Είναι όλα όσα βιώνομε στη
ζύμωση της οικογένειας, της γειτονιάς, του χωριού, της εργασίας, της κοινότητας, της
Εκκλησίας, του Σχολείου, τις ώρες της ανάπαυλας και της χαράς.
…..Κάποιοι εκλαμβάνουν λαθεμένα ότι η νησιωτικότητα μάς περιορίζει στα όρια ενός
νησιού. Ακριβώς το αντίθετο. Η θάλασσα που περιβάλλει ένα νησί, ανοίγει δρόμους και
ορίζοντες, μάς φέρνει τον έξω κόσμο και μάς εισάγει στον έξω κόσμο. ‘Ένα από τα θετικά
στοιχεία του νησιωτισμού είναι η αξιοθαύμαστη ετοιμότητα του νησιώτη να προσλαμβάνει
νέες πτυχές εμπλουτισμού της ύπαρξής του, πάντα πάνω στο νησί της καταγωγής του,
αφομοιώνοντας το καινούργιο, χωρίς όμως να υποτάσσεται στο φανταχτερό.
…..Όλα τούτα με λιτότητα, με σεβασμό στο σύνολο, με εμπιστοσύνη στον εαυτό του, με
παρρησία. Και πάλι, χωρίς το «δικαίωμα» να λανσάρει προσωπικά καπρίτσια, ζυγίζοντας
όμως τις καταστάσεις νηφάλια και με διάκριση. Μέσα δε από αυτό τον αγώνα, αγώνα
επιβίωσης, να φτάνει στη σωφροσύνη να ξέρει ότι δεν είναι «σοφός», να φτάνει ωστόσο
στη σύνεση ότι έχει πολλά να μάθει ακόμα, «γηράσκει αεί διδασκόμενος».
…..Η νησιωτικότητα μάς κάνει διαφορετικούς από κατοίκους άλλων τόπων. Αυτή η ιδιότητα
δεν υιοθετείται από την πολιτεία ως πλεονέκτημα στη δικαιότερη διαμόρφωση της
νησιώτικης ζήσης μας. Επίσης, δεν εκτιμάται «ολοχρονίς του χρόνου», αλλά πάει με τους
μήνες:Ενθουσιάζει τους επισκέπτες μας και ενισχύει την τουριστική μας υπεραξία, μόνο
όμως τη θερινή περίοδο, όταν τα πλοία φτάνουν σε 3 ώρες καθημερινά. Το χειμώνα δεν
έχομε βαπόρι κάθε μέρα, το τρίωρο ταξίδι αποβαίνει εξάωρο ή εφτάωρο.
Δ.]…..Σε πείσμα όλων αυτών, ο Σιφνιός, όπως κάθε νησιώτης, είναι πολίτης του κόσμου.
Γίνεται πομπός και μαζί αποδέκτης γνώσης και καλλιέργειας, έργων αέναης
δημιουργικότητας. Ο Σιφνιός είναι ο ομηρικός πολύτροπος Οδυσσέας, που νοσταλγεί όσα
δεν φαίνονται, που διασχίζει ωκεανούς πολυμάθειας και ευρυμάθειας, πελάγη χαράς και
ικανοποίησης, μεσογειακές φουρτούνες, Αιγαιοπελαγίτικους φλοίσβους, Κυκλαδίτικα
μελτέμια, απαλόθροους κυματισμούς, και…… και αμέτρητες δυσκολίες σαν θεριακωμένες
όχεντρες, μα και έτοιμος πάντα να υπερβαίνει και να τιθασσεύει κάθε εμπόδιο. Ο Σιφνιός
έχει μια ψυχή σαν καθαρό «βενέτικο κρουστάλλι», σαν το πιο διάφανο βότσαλο στο
γιαλοπερίγιαλο, κάτω στο Διαλισκάρι της Πουλάτης!!!.-
Γιώργος Νίκου Θεοδώρου.
Σίφνος, Παρασκευή|28 η Οκτωβρίου 2022.
