Το άφθαρτο ιερό Λειψάνο του Αγίου ενδόξου Ιερομάρτυρος Ελευθερίου, Επισκόπου Ιλλυρικού, το οποίο φυλάσσεται στον Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ινεπόλεως (Ν. Ιωνία).
Η είδηση δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ” στις 12/06/1932 επ ευκαιρία των εγκαινίων του Ιερού Ναού Αγίου Ελευθερίου Γκύζη, στο Πεδίον του Άρεως που με αφορμή αυτό το γεγονός, μετακομίστηκε στον Ναό το άγιο λείψανο της χειρός του Αγίου Ελευθερίου.
Η καταπληκτική ιστορία της ανεύρεσης και της παράδοσης του αγίου αυτού λειψάνου στον Ναό του Παντοκράτορος των Πατρών είχε ως εξής, κατά τις εξιστορήσεις του κυρίου Ζηγόπουλου, δημοτικού συμβόλου της Πάτρας και ενοριακού επιτρόπου του Ναού του Παντοκράτορος.
«Στα μέσα του 19ου αιώνα, ένας γηραιός Εφέτης είχε καλέσει στην οικία του τον τότε ιερέα του Ναού και ημιπαράφρων από τον τρόμο, του διηγήθηκε την τραγική περιπέτειά του και ικέτεψε γονυπετής για άφεση αμαρτιών.
Ο πατέρας του γηραιού Εφέτη, ο οποίος είχε περάσει ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στη Μικρά Ασία ως ιερέας, του είχε εμπιστευθεί κατά τις τελευταίες του στιγμές, λίγο πριν ξεψυχήσει, ότι σε μια μυστική κρυψώνα φύλαγε τη δεξιά χείρα του Αγίου Ελευθερίου, την οποία του την είχε παραδώσει άλλος πάλι ιερέας στη Μικρά Ασία τις ώρες του δικού του θανάτου.
Ο νεαρός τότε δικαστικός κράτησε μυστική την ύπαρξη του ιερού αυτού λειψάνου, το οποίο εγκατέλειψε λησμονημένο στην κρυψώνα του, έτσι, πέρασαν αρκετά χρόνια, οπότε αιφνιδίως ένας άνεμος καταστροφής και συμφοράς φύσηξε στο σπίτι του Εφέτη.
Η Τιμία Κάρα βρισκόταν στην Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος “Κλημάδων” Ολύμπου, σε υψόμετρο 1.320 μέτρων και 7,5 χιλιόμετρα βόρεια της Καρυάς με την ονομασία της να ήτανε Μονή Αγίας Τριάδας του Αγίου Ιερομάρτυρος Ελευθερίου του Κλημέντους, γνωστό και ως «Παλαιομονάστηρο».
Κατά μία εκδοχή η Μονή ιδρύθηκε το 1640 αλλά υπάρχουν αναφορές ότι το μοναστήρι είναι πολύ παλαιότερο, ίσως να είναι χτισμένο από τον 12ο αιώνα όμως δυστυχώς τα Χριστούγεννα του 1833 κάηκε ολοσχερώς από κάποιο μοναχό Ευγένιο και οι μοναχοί διασώζοντας τα ιερά κειμήλια και την Τιμία Κάρα του Αγίου Ελευθερίου, εγκαταστάθηκαν στο Μετόχι του μοναστηριού, που βρίσκεται μέσα στην Καρυά (Άγιος Ελευθέριος Καρυάς).
Σήμερα η Κάρα του Αγίου Ελευθερίου βρίσκεται στον ενοριακό Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Καρυάς Ελασσώνος και για προσκυνηματικούς λόγους μεταφέρεται κατά καιρούς και κατά περίσταση στις κοντινές ιερές μονές της Παναγίας “Κανάλων” και Αγίας Τριάδος “Σπαρμού”.
Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2o αιώνα στην Ελλάδα (κατά άλλους γεννήθηκε στην Ρώμη) από πλούσιους γονείς, κατά τα χρόνια του αυτοκράτορα Κόμμοδου και Σεπτίνου Σεβήρου.
Ορφανός από πατέρα, ανατράφηκε σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου από την ευσεβέστατη και φιλάνθρωπη μητέρα του, Ανθία η οποία έγινε χριστιανή ακούγοντας το κήρυγμα από μαθητές του Αποστόλου Παύλου ενώ διακαής πόθος της Ανθίας ήταν να επισκεφτεί τη Ρώμη, που τα χώματά της είχαν βαφτεί με το αίμα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Κάποτε, λοιπόν, αποφάσισε να πάει και μαζί πήρε και το νεαρό γιό της Ελευθέριο.
Ο επίσκοπος Ρώμης Ανίκητος, όταν είδε τον Ελευθέριο εκτιμώντας την πολλή νοημοσύνη του, τη θερμή πίστη και το αγνό ήθος του, τον έλαβε υπό την προστασία του.
Φορητή εικόνα του Αγίου Ελευθερίου, στο πάνω μέρος
απεικονίζονται τέσσερις σκηνές του βίου του.
16ος αιώνας, Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών.
πηγή
Σε ηλικία 15 ετών χειροτονήθηκε από τον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο, διάκονος και έπειτα από τρία χρόνια χειροτονήθηκε ιερέας.
Από τη θέση αυτή ο Ελευθέριος αγωνίστηκε με ζήλο για τη διδαχή του ποιμνίου του, και σε έργα φιλανθρωπίας. Αργότερα και σε ηλικία είκοσι ετών, με κοινή ψήφο κλήρου και λαού έγινε επίσκοπος Ιλλυρικού, σημερινής Αλβανίας με έδρα την Αυλώνα.
Μα χειροτονήθηκε τόσο μικρός;
Στο ερώτημα δίνει απάντηση ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης.
Γράφει σε υποσημείωση του Συναξαριστού του: «Ας μη θαυμάζει κανείς ότι αυτός ο άγιος χειροτονήθηκε σε ηλικία αντίθετη με τους ιερούς κανόνες της 6ης Οικουμενικής Συνόδου και της τοπικής Συνόδου της Νεοκαισαρείας, οι οποίοι ορίζουν ότι ο διάκονος χειροτονείται στη ηλικία των 25 χρόνων, ο πρεσβύτερος στα 30 και ο επίσκοπος πάνω από 30. Αυτό έγινε γιατί ο άγιος Ελευθέριος έζησε πριν ακόμη γίνουν οι παραπάνω κανόνες, οι οποίοι έγιναν αργότερα».
Η χειροτονία του αγίου Ελευθερίου, όπως γράφει κάποιος βιογράφος του, έγινε «κατ’ οικονομίαν» Θεού, λόγω των μεγάλων αρετών και της σοφίας του με την οποία προσείλκυε στον Χριστό τους ειδωλολάτρες ενώ η γλυκύτητα του λόγου του, που επιβεβαιωνόταν με τα πολλά θαύματα του, έκανε αυτούς που βρίσκονταν στην πλάνη να ασπαστούν την χριστιανική αλήθεια.
Η φήμη της αρετής του Αγίου Ελευθερίου ήταν τόσο μεγάλη που έφτασε μέχρι τη Βρετανία, έτσι, ο βασιλιάς της, Λούκιος, έγραψε επιστολή στον Ελευθέριο και του δήλωνε ότι αυτός και ο λαός του επιθυμούσαν να γίνουν χριστιανοί.
Ο Ελευθέριος ανταποκρίθηκε, στέλνοντας δύο πιστούς άνδρες, που κατήχησαν και βάπτισαν χριστιανούς τον Λούκιο με το λαό του, όταν όμως ο Σεπτίμιος Σεβήρος πληροφορήθηκε την χριστιανική δράση του Ελευθερίου διέταξε την σύλληψή του.
Έπειτα από πολλά βασανιστήρια ο Ελευθέριος οδηγήθηκε από τους ειδωλολάτρες στην αρένα της Ρώμης, τα άγρια ζώα όμως δεν τον άγγιξαν, για αυτό και αποκεφαλίστηκε μαζί με την μητέρα του και ο Άγιος Ελευθέριος πέρασε «εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ» (Προς Ρωμαίους, η’ 21), δηλαδή στην ελευθερία της ένδοξης κατάστασης των παιδιών του Θεού.
Ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται βοηθός των εγκύων γυναικών, τους δίνει «καλή λευτεριά» και πολλές γυναίκες επικαλούνται τη βοήθεια του και ακουμπούν το εικονισματάκι του αγίου πάνω τους, η αντίληψη αυτή αναφέρεται και σε ένα προσόμοιο στιχηρό της εορτής. «Τῶν ἐπιτόκων γυναίων Πάτερ κηδόμενος, ἐλευθερίαν δίδως, τῷ Ναῷ σου φοιτώσαις….», δηλαδή, Φροντίζεις Πάτερ τις έγκυες γυναίκες που καταφεύγουν στο ναό σου δίνοντας του ελευθερία.
Συνεορτάζει στις 15 Δεκεμβρίου μαζί με την μητέρα του Ανθία.