Ανοιχτή επιστολή  Νίκου Χρυσόγελου προς Σιφνιούς και Σιφνιές

Η Κυριακή 25 Ιουνίου είναι μια μέρα ιδιαίτερη, όχι μόνο γιατί θα έχουμε εκ νέου εκλογές για κυβέρνηση, πρωθυπουργό και αντιπολίτευση αλλά γιατί, κυρίως, ψηφίζουμε και έτσι οι πολίτες αποφασίσουν για το τι πολιτικές θα ακολουθήσουμε τα επόμενα 4 κρίσιμα χρόνια. Προσωπικά συμμετέχω στο εκλογικό σχήμα ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ που είναι μια ευρεία συμμαχία οικολόγων, πράσινων, κοινωνικά ενεργών πολιτών, φιλοζωων και ευρωπαϊστών.  Επιδιώκουμε λύσεις στα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε ως χώρα, με την είσοδο μας στη Βουλή. Το σχήμα αυτό κόπηκε αντιδημοκρατικά, κατά παράβαση του συντάγματος, στις προηγούμενες εκλογές – και για το σκοπό αυτό έχουμε προσφύγει σε ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια, γιατί είναι θέμα ποιότητας της δημοκρατίας μας. Το 2009 συμμετείχα στο πάνελ των πολιτικών αρχών, στη συνέχεια  ήμουν ευρωβουλευτής και περιφερειακός σύμβουλος Νοτίου Αιγαίου. αλλά στις εκλογές της 21ης Μαΐου ο Άρειο Πάγος μας έκοψε για ένα πρόβλημα που είχε η πλατφόρμα υποβολής των υποψηφιοτήτων! Πάντως τώρα συμμετέχουμε με στόχο να μπούμε στη Βουλή και να εκπροσωπήσουμε λύσεις για τους πολίτες, τις νησιωτικές κοινωνίες, κάθε ηλικία, τους πολλούς που τα βγάζουν δύσκολα πέρα, το περιβάλλον και το κλίμα. Τελικά θέλουμε να εκπροσωπήσουμε αυτούς και αυτά που δεν ακούγονται και αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που και στη Σίφνο και αλλού βιώνουμε.

Οι εκλογές γίνονται μετά από μια 14ετία συνεχόμενων κρίσεων: δημοσιονομική, οικονομική, πολιτική, υγειονομική, ενεργειακή. Αλλά δίπλα σε όλες αυτές δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε δύο πολύ πιο μεγάλες που θέτουν σε κίνδυνο την ύπαρξή μας πλέον: την οικολογική και την κλιματική. Ζούμε πλέον την 6η μαζική εξαφάνιση ειδών στην ανθρώπινη ιστορία (1.000.000 είδη απειλούνται με εξαφάνιση) και την κατάρρευση του κλίματος που θα απειλήσει μέσα στον αιώνα που διανύουμε τον ίδιο τον πολιτισμό μας, Και η οικολογική και η κλιματική κρίση αλλάζουν ήδη με ραγδαίο ρυθμό τη ζωή, το περιβάλλον, την οικονομία όπως την ξέραμε. Η Ισπανία ζει μια πρωτοφανή ξηρασία που κατέστρεψε την αγροτική παραγωγή της και οδηγήθηκε σε πολιτική κρίση και εκλογές στις 23 Ιουλίου.  Τα δάση σε βόρεις χώρες, όπως η Λιθουανία και ρωσική Σιβηρία, πλήττονται από πυρκαγιές. Το Πακιστάν το 2022 έζησε ένα καύσωνα που συμβαίνει μια φορά στα 320 χρόνια, με θερμοκρασίες πάνω από 46 βαθμούς, και αυτόν ακολούθησαν πρωτοφανείς πλημμύρες που κάλυψαν για πολλές μέρες το 1/3 της χώρας, κατέστρεψαν την αγροτική παραγωγή και οδήγησαν σε εσωτερική μετανάστευση προσωρινή ή μακροχρόνια εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Πολλοί από αυτούς μετατρέπονται σε κλιματικούς πρόσφυγες, όπως και άνθρωποι από πολλές άλλες περιοχές. Στο ναυάγιο της Πύλου 290 από τους πάνω από 650 ανθρώπους που πνίγηκαν ήταν από το Πακιστάν, ενώ πολλοί άλλοι έχουν παραμείνει σε πόλεις της χώρας αυτής ή σε γειτονικές χώρες χωρίς να έχουν τα μέσα να επιβιώσουν. Ο ΟΗΕ υπολογίζει ότι μέσα στον αιώνα που διανύουμε θα γίνουν κλιματικοί πρόσφυγες πάνω από 1,2 δις άνθρωποι, και όχι μόνο από χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Η μέση θερμοκρασία του πλανήτη έχει ανέβει κατά 1,2 βαθμούς Κελσίου ήδη, ενώ μέσα σε ελάχιστα χρόνια μπορεί να έχει  ξεπεράσει τον +1,5 βαθμό. Όχι μόνο ο τουρισμός αλλά και η συνολική ζωή μας, κοινωνία και η οικονομία μπορεί να αλλάξουν δραματικά αφού είναι πιθανόν να έχουμε καύσωνες μέχρι και 30 μέρες το χρόνο. Η περιοχή μας πλήττεται από έντονη ξηρασία και μείωση των βροχοπτώσεων συνολικά χωρίς όμως να αποφεύγονται οι μεγάλες βροχοπτώσεις μέσα σε λίγες ώρες, ανεμοστρόβιλοι και υδροστρόβιλοι ακόμα και τσουνάμι όχι από σεισμό, αλλά από μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας στην επιφάνεια της θάλασσας και την ξηρά. Ο κίνδυνος διάβρωσης των εδαφών είναι ιδιαίτερα αυξημένος – η κατάρρευση των ξερολιθιών μας αφήνει ακόμα πιο εκτεθειμένους σε ακραία καιρικά φαινόμενα στα  νησιά, φαινόμενα που επηρεάζουν ήδη την αγροτική παραγωγή και άλλες οικονομικές δραστηριότητες. Η Μεσόγειος δέχεται κατά 20% πιο αυξημένες επιπτώσεις, σε σχέση με το μέσο όρο παγκοσμίως. Η θερμοκρασία στην επιφάνεια της ξηράς όσο και στη θάλασσα είναι στη Μεσόγειο κάπου +1,4 βαθμό, υψηλότερη σε σχέση με το +1,2 βαθμό μέσο όρο παγκοσμίως. Στη θάλασσα μας βλέπουμε να εισβάλουν και να επικρατούν ήδη που βρίσκονταν σε άλλες κλιματικές ζώνες (λαγοκέφαλος, γερμανός κ.α), ενώ και στην ξηρά βλέπουμε να απλώνονται ασθένειες και είδη που δεν υπήρχαν στην εύκρατη κλιματική μας ζώνη (πχ κουνούπι του Νείλου).

Ασχολούμαι με το θέμα της κλιματικής κρίσης από τα φοιτητικά μου χρόνια, όταν πρωτο-άρχισαν οι επιστημονικές έρευνες να προειδοποιούν για την αλλαγή του κλίματος. Μου κάνει λοιπόν εντύπωση ότι τα κόμματα τόσα χρόνια μετά, όταν μιλάνε για τα σχέδια τους ελάχιστα λαμβάνουν υπόψη την εξελισσόμενη  οικολογική και κλιματική κατάρρευση. Μιλάνε για αλλαγές ή για σταθερότητα αλλά δεν έχουν καμία πρόταση για το τι θα πρέπει να κάνουμε στην Ελλάδα για να συμβάλλουμε σε κάποια επανασταθεροποίηση του  κλίματος και σταθεροποίηση της οικονομίας μέσα από μια έγκαιρη και αποτελεσματική προετοιμασία μας για τις νέες κλιματικές συνθήκες που ήδη διαπιστώνουμε. Δεν υπάρχει σταθερότητα και ασφάλεια ούτε ευημερία σε ένα κόσμο που θα επηρεάζεται από την κλιματική και οικολογική κατάρρευση, όπως προειδοποιούν διεθνείς οργανισμοί και το σύνολο σχεδόν των επιστημόνων. Η πανδημία ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου, της πρόσκλησης δηλαδή ασθενειών λόγω της καταστροφής των οικοσυστημάτων (ζωονόσοι). Αν θέλουμε – και φυσικά θέλουμε – σταθερότητα, κανονικότητα, ασφάλεια για εμάς και τα παιδιά μας πρέπει να κάνουμε πιο ασφαλή τον κόσμο μας, να σταθεροποιήσουμε κάποτε ξανά το κλίμα και να σώσουμε το οικοσύστημα τόσο στο τοπικό επίπεδο όσο και σε πλανητικό.

Στη Σίφνο έχουμε ξεκινήσει εδώ και κάποια χρόνια να συζητάμε όλα αυτά, αλλά πλέον πρέπει να προετοιμάσουμε γρήγορα σχέδια δράσης για βιωσιμότητα και αλλαγές, και αυτά μέσα από διάλογο. Και εγώ και άλλοι άνθρωποι γνωρίζετε ότι κάνουμε προσπάθειες για το πώς θα περάσουμε στην εποχή μετά το πετρέλαιο και το αέριο το αργότερο μέχρι το 2030 για τη Σίφνο, το 2040 για την Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη και μέχρι το 2050 για ολόκληρο τον πλανήτη. Είμαστε αργά για να σταματήσουμε την κλιματική αλλαγή, μπορούμε, αν πράγματι ακολουθήσουμε όσα οι κυβερνήσεις υπογράφουν αλλα δεν εφαρμόζουν, να συγκρατήσουμε την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας μεταξύ 1,5-2 βαθμούς Κελσίου. Για να κατανοήσουμε πόσο σημαντική είναι αυτή η αύξηση, ας σκεφτούμε ότι μας χωρίζουν από την εποχή των παγετώνων μόλις 3-3,5 βαθμοί Κελσίου. Μπορούμε να κάνουμε ότι μας αναλογεί στη Σίφνο στο θέμα της προστασίας του κλίματος, όμως παράλληλα τόσο στη Σίφνο όσο και στις Κυκλάδες πρέπει να προετοιμαστούμε για τις νέες συνθήκες του κλίματος. Τα συστήματα υγείας, οι κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές αλλά και η οικονομία μας δεν αντέχουν ούτε καν στις μέχρι πρότινος ήπιες κλιματικές συνθήκες, πόσο περισσότερο σε καύσωνες που θα κρατάνε 30 μέρες, μεγάλη ξηρασία, ακραία φαινόμενα στην παράκτια ζώνη που βιώνουμε ήδη. Χρειάζεται τόσο η τοπική κοινωνία όσο και η κεντρική πολιτική να δουν με διαφορετικό πλέον μάτι τα σχέδια πολιτικής προστασίας, τις υποδομές υγείας, την διατροφική ασφάλεια και πιθανή κατάρρευση της τροφοδοσίας με τρόφιμα σε περίπτωση ακραίων λιμών σε περιοχές που παράγουν σήμερα το σιτάρι, τα διαφορετικά τρόφιμα που είναι πλέον σχεδόν όλα εισαγόμενα.

Η κλιματική και οικολογική κρίση έχουν δραματικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη κοινωνία. Είναι όμως και μια μεγάλη πρόκληση να συνδέσουμε σύγχρονες τεχνολογικές και κοινωνικές λύσεις με τις σοφές πρακτικές που ακολουθούσαν οι προηγούμενες γενιές στα νησιά σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος, την διαχείριση του νερού, την διατροφική επάρκεια, την κοινωνική οργάνωση και συνεργασία, την αξιοποίηση της ανανεώσιμης ενέργειας για να καλύψουμε τις ανάγκες μας (νερόμυλοι, ανεμόμυλοι κα), τη συντήρηση των ξερολιθιών για την καλλιέργεια των εδαφών αλλά και την προστασία από τη διάβρωση, τη συλλογή και χρήση του νερού της βροχής, τις εναλλαγές στις καλλιέργειες (αμειψισπορά) και τη διατήρηση μικρών οικοσυστημάτων, τα μονοπάτια του νερού, τον σοφό διαμοιρασμό του νερού ώστε να επαρκεί και για τις ανάγκες των ανθρώπων και της φύσης, την μελέτη και καλλιέργεια τοπικών σπόρων και ποικλιών, τον εμβολιασμό δέντρων που αντέχουν και παρείχαν αφθονία φρούτων κ.ά. Αν κάτι χαρακτήριζε την κοινωνία μας ήταν η στενή συνεργασία στο εσωτερικό της και η αρμονική σχέση της με το περιβάλλον. Η σημερινή οικολογία, η βιοκλιματική αρχιτεκτονική, η οικολογική γεωργία, η κοινωνική οικονομία, η σοφή διαχείριση του νερού έχουν τις ρίζες τους σε σοφές πρακτικές που ακολουθούσαμε στα νησιά. Σήμερα επανέρχονται  και με μεγαλύτερες δυνατότητες λόγω τεχνολογίας, επιστήμης, πόρων. Ξέρουμε λοιπόν τι μπορούμε να κάνουμε και πώς μπορούμε να το κάνουμε για να ζούμε καλύτερα. Πολιτική βούληση δεν βλέπουμε, για για να μην πούμε για άγνοια και πλήρη αδιαφορία του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος.

Όμως, αντί να επικεντρώσουμε στην καλύτερη και αποτελεσματική κοινωνική οργάνωσή μας απέναντι στην κλιματική κατάρρευση, η κεντρική πολιτική αδιαφορεί και οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν ακόμα τα μέσα να αυτο προστατευθούν. Πολύ χειρότερα, σήμερα αντιμετωπίζουμε στα νησιά μας και μια σειρά άλλα προβλήματα λόγω απουσίας σχεδιασμού για το μέλλον των νησιωτικών κοινωνών που προσθέτουν κι άλλες απειλές. Η μαζική αλλαγή χρήσεων γης, η υπερβολική κατανάλωση νερού και ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, η κατάρρευση του εξαιρετικού δικτύου ξερολιθιάς αλλά και η ανεξέλεγκτη στροφή σε ένα είδος (υπερ)τουρισμού που μετράει τα πάντα μόνο με το χρήμα, απειλούν να αλλοιώσουν πλήρως τα χαρακτηριστικά – πολιτιστικά, φυσικά, αγροτικά, τοπίου, κοινωνικά – που χαρακτήρισαν τα νησιά και τις νησιωτικές κοινωνίες και συνέθεσαν αυτή την μοναδικότητα πολιτισμού, φύσης, δημιουργίας.

Ως Πράσινοι και η συμμαχία ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ δίνουμε πολύ μεγάλη έμφαση στα νησιά μας, τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, το Βόρειο και Νότιο Αιγαίο, το Ιόνιο, την Κρήτη κ.ά. Ειδικά στις Κυκλάδες στο ψηφοδέλτιο συμμετέχουν 4 εξαιρετικά άτομα. Εγώ είμαι επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο του ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ στην Α’ Αθήνας, αλλά στο ψηφοδέλτιο μας στις Κυκλάδες είναι η  ΑΡΓΥΡΩ ΜΑΡΙΑ ΒΕΝΙΟΥ του Γεωργίου από τη Σίφνο (μη βίαιη εκπαιδεύτρια σκύλων) και η Ελένη (Λένα) Μαγκανάρη (συγγραφέας) από τη Σαντορίνη, με καταγωγή από τη Σίφνο. Επικεφαλής του ψηφοδελτίου είναι ο Νίκος Ασημομύτης από την (άλλη) Μύκονο που αγωνίζεται και δίνει το παράδειγμα του πώς θα μπορούσε να είναι ο τουρισμός διαφορετικός (και) στη Μύκονο και στα άλλα νησιά μας. Το ψηφοδέλτιο συμπληρώνει ο Στέφανος Λαρεντζάκης (μουσικός) από τη Σύρο και τη Κύθνο που έχει μια μεγάλη δραστηριότητα στο χώρο της μουσικής κουλτούρας. Και οι τρεις ο Νίκος Ασημομύτης, ο Στέφανος Λαρεντζάκης και η Λένα Μαγκανάρη συμμετείχαν και στην περιφερειακή παράταξη Οικολογικός Άνεμος όταν ήμουν Περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου.

Μια ισχυρή εκλογική στήριξη του ΠΡΑΣΙΝΟΥ και ΜΩΒ στις Κυκλάδες, και φυσικά στη Σίφνο, και συγκέντρωση 190.000 ψήφων πανελλαδικά θα μας επιτρέψει να εκλέξουμε 8-10 βουλευτές, μεταξύ των οποίων και εγώ, ώστε να μπορέσουμε να στηρίξουμε τα νησιά. Τα άτομα που συμμετέχουν στο ψηφοδέλτιο των Κυκλάδων αλλά και άλλα άτομα από τα νησιά και τις Κυκλάδες, που είμαστε υποψήφια σε άλλες εκλογικές περιφέρειες έχουμε αποδείξει με τον τρόπο και τις επιλογές ζωής μας ότι κάνουμε πράξη αυτά που λέμε. Δεν είμαστε επαγγελματίες πολιτικοί, ασχολούμαστε με την πολιτική μόνο για να συνεισφέρουμε σε λύσεις. Ο Νίκος Ασημομύτης που είναι επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο μας στις Κυκλάδες εγκατέλειψε την καριέρα του στις τράπεζες για να αφιερωθεί στην βιολογική καλλιέργεια, την μικρή οινοποιία και τον οικολογικό τουρισμό σε ένα νησί που έχουμε συνδέσει με την “υπερβολή και τη διαφθορά”.  Η Μύκονος όμως παρά τις προσπάθειες να παρουσιαστεί ως ένα νησί της διαφθοράς και της απάτης, διαθέτει ακόμα ισχυρές αντιστάσεις και έχει να αναδείξει αξιοθαύμαστες πρωτοβουλίες στον τομέα της διαφάνειας, του πολιτισμού, της ποιότητας ζωής, των υπεύθυνων επαγγελματικών δραστηριοτήτων. Μάλιστα άτομα με ακεραιότητα και προσωπική υπευθυνότητα την πλήρωσαν συχνά όταν αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη διαφθορά είτε αποκάλυψαν παρόμοια φαινόμενα., όπως είδαμε και πρόσφατα με το περιστατικό απειλών και ξυλοδαρμού.  Η άλλη όψη είναι αυτή της συγκάλυψης της διαφθοράς, όταν αφήνονται χωρίς βοήθεια από τις προϊστάμενες υπηρεσίες άνθρωποι που προσπαθούν να λειτουργήσουν μια υπηρεσία με τόσο καθοριστικό ρόλο την εποχή των κρίσεων (αξιών, κλιματικής, οικολογικής, υγειονομικής, οικονομικής, κοινωνικής). Συχνά οι παρανομίες καλύπτονται από την πολιτική ηγεσία στο “κέντρο”. Πέρα από τις πολιτικές ευθύνες δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το μαύρο χρήμα, στη Μύκονο – αλλά και σε πολλά άλλα τουριστικά νησιά – καταλύει συνειδήσεις και είναι επικίνδυνο για τους γνήσιους και υπεύθυνους επιχειρηματίες. Είναι μεγάλη πληγή για τα νησιά μας. 

Οι πράσινοι και η συμμαχία ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ με μια ισχυρή παρουσία τους στη Βουλή θα φέρνουν τα θέματα που απασχολούν τις νησιώτικες κοινωνίες στο κέντρο της πολιτικής συζήτησης, θα συμβάλλουν στο να ενσωματωθεί η νησιωτικότητα αλλά και η έννοια των οικολογικών αντοχών – της φέρουσας οικολογικής και κοινωνικής ικανότητας των νησιών  – σε όλες τις επιλογές, θα αγωνιστούν για να αναπτυχθούν οι αναγκαίες κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές που σήμερα σε μεγάλο βαθμό απουσιάζουν, να προστατευθεί η γεωργική και η υπεύθυνη κτηνοτροφική δραστηριότητα, να διατηρηθεί το αγροτικό και φυσικό τοπίο, οι παραδοσιακές ανθρωπογενείς κατασκευές, ο φυσικός και πολιτισμικός μας πλούτος. Να βοηθηθούν τα νησιά ώστε να αντέχουν στις μελλοντικές κρίσεις από την κατάρρευση του κλίματος και τις συνδεόμενες με αυτήν μεγάλες αλλαγές στα νησιωτικά περιβάλλοντα. Θα είμαστε πάντα στο πλευρό των πολιτών και φορέων που επιδιώκουν και αγωνίζονται για να είναι τα νησιά μας παράδειγμα οικολογικής σοφίας, ξεχωριστών τόπων, κοινωνικής υπευθυνότητας, αποτελεσματικής κοινωνικής οργάνωσης και αλληλεγγύης, διαλόγου και δημοκρατικών αποφάσεων, διαφάνειας, κέντρα πνευματικής και πολιτιστικής δημιουργίας, εργαστήρια πράσινων λύσεων με ρίζες στο σοφό παρελθόν αλλά και στο συνειδητό μέλλον.