Τις ταραγμένες μέρες του Β παγκοσμίου πολέμου ακόμα και η έδρα της Ελληνικής κυβέρνησης είχε μεταφερθεί στην Αίγυπτο. Εκείνη την περίοδο η Ελληνική κοινότητα άγγιξε τις 400.000 μέλη. Σήμερα στην Αίγυπτο ζουν περίπου 4.000 Έλληνες από τους οποίους οι 2.500 είναι από μεικτούς γάμους και συνεχίζουν τη μεγάλη και περήφανη Ελληνική παράδοση που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Η Ελληνική Κοινότητα στο Κάιρο που συμπλήρωσε 121 χρόνια ζωής, θεωρείται από τις πιο δραστήριες με πλούσια κοινωνική, εκπαιδευτική και πολιτιστική δράση. Υπό τη σκέπη της Κοινότητας λειτουργεί το «Αχιλλοπούλειο» Δημοτικό Σχολείο, ενώ η μεγάλη «Αμπέτειος» Σχολή που ιδρύθηκε το 1855 λειτουργεί ως Γυμνάσιο και Λύκειο υπό την ευθύνη της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά. Επομένως Ελληνική Κοινότητα και Μονή έχουν από κοινού την ευθύνη της εκπαίδευσης των Ελλήνων στην Αίγυπτο.
Βρέθηκε πρόσφατα στη Μονή
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας στο Κάιρο Χρήστος Καβαλής είναι από εκείνους που γνωρίζουν πολύ καλά το ζήτημα με τη Μονή Αγίας Αικατερίνης του Σινά. Μάλιστα πριν από 15 ημέρες επισκέφθηκε τη Μονή συνοδεύοντας ελληνική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον υφυπουργό Παιδείας Κώστα Βλάσση. Μετά από μία τηλεοπτική εκπομπή στην αιγυπτιακή τηλεόραση πριν μερικά χρόνια όπου συζητήθηκε το θέμα, παρουσία και του μοναχού Μιχαήλ από τη Μονή Αγίας Αικατερίνης, τοποθετείται δημόσια για πρώτη φορά μέσω του ethnos.gr.
Την κατάλληλη στιγμή
Συμμερίζεται την αγωνία των Μοναχών αλλά και όλων των Ελλήνων για την τύχη της Μονής ωστόσο δίνει πολύτιμες πληροφορίες και εκτιμήσεις που πηγάζουν μέσα από την πολύχρονη εμπειρία του αλλά και τη βαθιά γνώση του για τις ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις. Μετά την έκδοση της δικαστικής απόφασης ύστερα από δικαστικό αγώνα 13 ετών που ξεκίνησε από έναν βετεράνο αιγύπτιο στρατιωτικό ο οποίος δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή βλέπει το ποτήρι «μισογεμάτο» και όχι «μισοάδειο». Βάζει στο τραπέζι νέα δεδομένα σχετικά με τους χειρισμούς που έπρεπε να είχαν γίνει και δεν έγιναν εκ μέρους της Μονής στην οποία ηγείται από τις 23 Δεκεμβρίου 1973 ο Έλληνας Αρχιεπίσκοπος Σινά, Φαράν και Ραϊθώ, Δαμιανός. Επίσης θεωρεί πως η δικαστική απόφαση ήρθε την κατάλληλη στιγμή και πριν από την διακρατική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου για τα ζητήματα της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά.
Αναφορές με υπερβολές
«Θεωρώ πως καλώς το θέμα πήρε μεγάλη δημοσιότητα γιατί η Μονή της Αγίας Αικατερίνης είναι ένα παγκόσμιο σύμβολο όχι μόνο της Ορθόδοξης πίστης αλλά και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Θεωρώ όμως πως έχουν γίνει αναφορές με πολλές υπερβολές. Δεν πιστεύω πως η Αίγυπτος θέλει να καταργήσει το καθεστώς της Μονής. Δεν την συμφέρει σε κανένα επίπεδο, ούτε οικονομικό, ούτε διπλωματικό. Μέχρι σήμερα οι πράξεις της κυβέρνησης Αμπντέλ Φατάχ Σαΐντ Χουσεΐν Χαλίλ αλ-Σίσι δείχνουν ακριβώς το αντίθετο καθώς έχει υλοποιήσει όλα τα αιτήματα της Ελληνικής κοινότητας για την ανακαίνιση υποδομών. Επίσης ο Σίσι αποδέχτηκε το αίτημα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής για την κατασκευή νέας Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας στη νέα πρωτεύουσα της χώρας. Παραχωρήθηκε χώρος στη νέα πρωτεύουσα της χώρας με την ονομασία Νιού Κάπιταλ ανατολικά του Καΐρου και μάλιστα η νέα ορθόδοξη εκκλησία είναι σχεδόν ολοκληρώνεται και σε λίγο καιρό θα είναι έτοιμη».
Αγωγός ύδρευσης και αποχέτευσης
«Επίσης, κανείς δεν έχει αναφέρθει σε άλλα σημαντικά γεγονότα. Στις 16 Μαΐου 2025 βρεθήκαμε στην πόλη Ντάχαμπ, για να γιορτάσουμε τα εγκαίνια του νέου παραρτήματος του Ελληνικού Κέντρου Καΐρου. Ήταν μια λαμπρή στιγμή για τον Αιγυπτιώτη Ελληνισμό και μια πραγματικά σημαντική εκδήλωση, που τελούσε υπό την αιγίδα του Διοικητή του Νοτίου Σινά, Δρ Χάλεντ Μουμπάρακ, ο οποίος έκοψε την κορδέλα των εγκαινίων, μαζί με τον Έλληνα Υφυπουργό Παιδείας Κωνσταντίνο Βλάση».
Αγωγός ύδρευσης και αποχέτευσης
«Το φαραωνικό έργο ύδρευσης και αποχέτευσης που εκτελεί η Αίγυπτος ώστε η Μονή να αποκτήσει καθαρό νερό και αποχέτευση. Διαβάσαμε πολλά αρνητικά για τουριστικό θέρετρο που φτιάχνεται πλησίον της Μονής αλλά δεν είναι γνωστό πως η κυβέρνηση της Αιγύπτου δείχνει έμπρακτο ενδιαφέρον για τη Μονή. Έχει ξεκινήσει ένα τεράστιο έργο με αγωγό ύδρευσης και αποχέτευσης ώστε να λυθούν ζητήματα διαβίωσης και υγιεινής. Δεν γνωρίζω κάποιο αρνητικό γεγονός σε βάρος της Μονής και η συνύπαρξη είναι αρμονική».
Φορτισμένες αντιδράσεις
«Οι αντιδράσεις από τους εκπροσώπους της Εκκλησίας σε αυτά τα θέματα είναι πολλές φορές πιο φορτισμένες από τις αντιδράσεις των κοσμικών. Επίσης θα πρέπει να σκεφτόμαστε ποιον εξυπηρετεί μία ένταση μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Κατ΄ αρχήν θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως τα μέλη της Ελληνικής Κοινότητας της Αιγύπτου έχουν εμπιστοσύνη στον πρόεδρο Σίσι και στις διαβεβαιώσεις του διότι από την πρώτη ημέρα που έχει αναλάβει τα ηνία της χώρας, μέχρι και σήμερα έχει δείξει αληθινά παραδείγματα υποστήριξης όχι μόνο προς την Ελληνική Κοινότητα αλλά και προς την Χριστιανική κοινότητα, τους Κόπτες και τους Ορθοδόξους. Ο πρόεδρος Σίσι έχει ανταποκριθεί άμεσα σε ότι του έχουμε ζητήσει και για ότι έχει δεσμευτεί είναι νόμος. Η Αίγυπτος είναι ένα ευνομούμενο κράτος. Έχει πολλές και σημαντικές διακρατικές συμφωνίες τις οποίες μέχρι σήμερα τηρεί στο ακέραιο», αναφέρει ο Χρήστος Καβαλής.
Πάνω απ΄ όλα η συμφωνία Σίσι και Μητσοτάκη
Όπως τονίζει ο πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας στο Κάιρο στο αιγυπτιακό δίκαιο κάθε νόμος αναφέρει ρητά πως οποιαδήποτε διακρατική συμφωνία έχει μεγαλύτερη ισχύ από οποιαδήποτε δικαστική απόφαση, επομένως εφόσον η Ελλάδα και η Αίγυπτος συνάψουν συμφωνία αυτή θα είναι πάνω από οποιαδήποτε δικαστική απόφαση: «Το άρθρο 1 σε κάθε νόμο της Αιγύπτου αναφέρει πως οι διακρατικές συμφωνίες υπερισχύουν. Συνεπώς εφόσον υπάρξει μία διακρατική συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου μέσω των Σίσι και Μητσοτάκη τότε αυτή θα είναι υπέρ άνω και πιο ισχυρή από την οποιαδήποτε απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου. Η Αίγυπτος τηρεί στο ακέραιο συμφωνίες που είναι σε ισχύ εδώ και πολλές δεκαετίες».
Ο χρόνος δεν είναι τυχαίος…
Ενδιαφέρον έχει η τοποθέτηση του Χρήστου Καβαλή για τον χρόνο που εκδόθηκε η απόφαση από το αιγυπτιακό δικαστήριο για τα περιουσιακά στοιχεία της Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά που ίσως να μην έγινε και τυχαία πριν από την διακρατική συμφωνία Αιγύπτου και Ελλάδας. «Είναι γνωστό πως Αίγυπτος και Ελλάδα είχαν ανοικτές διαπραγματεύσεις για το θέμα. Επομένως θεωρώ πως είναι θετικό το γεγονός πως η απόφαση εκδόθηκε τώρα, πριν υπογραφεί η διακρατική συμφωνία. Φαντάζεστε να είχε υπογραφεί η διακρατική συμφωνία μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας και μετά να έβγαινε η δικαστική απόφαση; Θα είχαμε μία νομική εκκρεμότητα. Η όποια διακρατική συμφωνία θα περιλαμβάνει την απόφαση και θα είναι προς το συμφέρον και της Αιγύπτου και της Ελλάδας. Δεν υποτιμώ τις διπλωματικές υπηρεσίες των δύο χωρών. Ίσως η απόφαση βγήκε τώρα για να συμπεριληφθεί στην τελική συμφωνία η οποία θα είναι ανώτερη απ΄ όλους και όλα. Θα υπερισχύσει η πολιτική βούληση».
Το Άγιο Όρος και το Καμπ Ντέιβιντ
Όσο για το νομικό σκέλος της υπόθεσης και αυτά που είναι γνωστά εδώ και χρόνια στην ελληνική κοινότητα σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά ο Χρήστος Καβαλής κάνει συγκρίσεις με τις ρωσικές εκκλησίες που λειτουργούν στο Άγιο Όρος και αναφέρει πως το ζήτημα έχει τις ρίζες του γύρω στο 1982 όταν υλοποιήθηκε η Συνθήκη του Καμπ Ντέιβιντ και η αιγυπτιακή κυβέρνηση ξεκίνησε το Κτηματολόγιο:
Έχει ρίζες από το 1982
«Δεν αναστέλλεται η λειτουργία της Μονής, ούτε υπάρχει ζήτημα εκδίωξης των μοναχών για να γίνει μουσείο. Ένα δικαστήριο καλείται να αποφανθεί από τα στοιχεία που κατατέθηκαν. Η υπόθεση της Μονής Αγίας Αικατερίνης Σινά ξεπερνάει τις δικαστικές αποφάσεις και επίσης δεν είναι σημερινή υπόθεση. Μπορεί δικαστικά να ξεκίνησε το 2012 με την προσφυγή του βετεράνου στρατηγού που πλέον δεν είναι στη ζωή, αλλά έχει ρίζες από την Συνθήκη του Καμπ Ντέιβιντ μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου (σ.σ.26 Μαρτίου 1979) όταν το Ισραήλ παραχώρησε τα εδάφη του Σινά στην Αίγυπτο. Από το 1982 που εφαρμόστηκε η Συνθήκη και το Σινά πέρασε στην Αίγυπτο ο Χόσνι Μουμπάρακ άρχισε να φτιάχνει το Κτηματολόγιο για όλη την Αίγυπτο και αυτό αφορούσε και τη Μονή Αγίας Αικατερίνης».
Αντικείμενο έρευνας
«Το θέμα της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά συζητιόταν από τότε… Δεν γνωρίζω εάν η ηγεσία της Μονής έπραξε τα δέοντα έναντι των αξιώσεων του νέου Κτηματολογίου και αν έπρεπε να κάνει ορισμένες νομικές κινήσεις που τελικά δεν έκανε και φτάσαμε έως εδώ. Το ερώημα λοιπόν είναι: Μήπως έπρεπε να είχαν λυθεί νωρίτερα τα ζητήματα αυτά ώστε να μην υπάρχει νομικό περιθώριο για καμία προσφυγή; Αυτό είναι αντικείμενο έρευνας προς νομικούς και ιστορικούς», τονίζει ο Χρήστος Καβαλής.
Δυσκολίες με Ισραήλ, τιμή στον Δαμιανό
«Σημειώστε επίσης, πως από μαρτυρίες η Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά πέρασε πολύ δύσκολα την περίοδο της ισραηλινής κατοχής. Από το 1982 που η χερσόνησος του Σινά πέρασε στην Αίγυπτο υπάρχει περίοδο ηρεμίας και ευημερίας για τη Μονή. Ο άνθρωπος που έχει γνώση αλλά και ευθύνη για τα όσα έχουν γίνει είναι ο προκαθήμενος της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας του Όρους Σινά Αρχιεπίσκοπος Δαμιανός που σήμερα είναι 90 ετών και αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Σημειώστε πως ο Δαμιανός τιμήθηκε για τις ενέργειες που είχε κάνει την περίοδο της ισραηλινής κατοχής από τον τότε πρόεδρο της Αιγύπτου Ανουάρ Σαντάτ ο οποίος δολοφονήθηκε 6 Οκτωβρίου 1981 και ανέλαβε μετά ο Χόσνι Μουμπάρακ που με τη σειρά του καθιέρωσε το Κτηματολόγιο».
Οι Ρωσικές Μονές
«Στο Άγιο Όρος οι μονές της Ρωσίας έχουν κανονικά τις σημαίες τους και τα σύμβολα τους αλλά δε σημαίνει πως οι μονές αποτελούν έδαφος της Ρωσίας στο Άγιο Όρος. Επίσης τα κειμήλια ανήκουν στην περιουσία του μοναστηριού αλλά δε μπορούν να εκποιηθούν ή να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης εκτός κι αν πρόκειται για μία νόμιμη εκθεσιακή παραχώρηση για ή άλλους θρησκευτικούς λόγους οπότε θα πρέπει να υπάρξουν και οι νόμιμες αδειοδοτήσεις. Τα τελωνεία είναι των κρατών δεν είναι ούτε των μοναστηριών ούτε της Εκκλησίας. Άλλο ζήτημα είναι τα ασκηταριά εκτός της Μονής. Μπορούν να θεωρηθούν ιδιοκτησίες της Μονής σε Αιγυπτιακό έδαφος; Για όλα αυτά πρέπει να συμφωνήσουμε. Πρέπει να καταλήξουμε τι είναι κοινώς αποδεκτό αλλιώς θα είμαστε μόνιμα σε αδιέξοδα».
Πηγή: www.ethnos.gr
