Ο πρωθυπουργός συναντήθηκε με τους Δημάρχους 42 νησιών που έχουν πληθυσμό κάτω των 5.000 – Συζητήθηκαν τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη και τα τοπικά προβλήματα
Με τους Δημάρχους των 42 νησιών της χώρας με πληθυσμό κάτω των 5.000 κατοίκων συναντήθηκε σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο Μέγαρο Μαξίμου. Στη σύσκεψη πήραν το λόγο όλοι οι επικεφαλής των μικρών νησιωτικών Δήμων, οι οποίοι αναφέρθηκαν στα έργα που έχουν προχωρήσει στα νησιά τους και στη συνεργασία που έχουν με την Κυβέρνηση, αλλά και στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ακόμη.
«Η Πολιτεία μας οφείλει να ενισχύει συνέχεια τα νησιά μας με υποδομές, να δημιουργεί νέες δουλειές για τους νέους μας, να φροντίσει για τη συγκοινωνία, για τις τοπικές δομές υγείας και εκπαίδευσης και βέβαια να σας βοηθήσει να κάνετε πράξη την πράσινη μετάβαση, κάτι το οποίο μπορεί να αναδειχθεί σε μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα, ειδικά για τα μικρότερα νησιά μας. Ξέρετε ότι είναι πολλά αυτά τα οποία πρέπει να γίνουν, αλλά πιστεύω ότι η κυβέρνησή μας έχει αποδείξει ότι έχει τη θέληση να σκύψει πάνω στα προβλήματα, ειδικά των μικρών νησιών» τόνισε στην αρχή της συνάντησης ο πρωθυπουργός, ο οποίος κατέγραψε τις τοποθετήσεις των Δημάρχων, αναφέρθηκε στις ειδικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, αλλά και στις αναπτυξιακές δυνατότητες που έχουν.
«Μόνο στα 42 νησιά που εκπροσωπούνται σήμερα, οι συνολικές επιχορηγήσεις αγγίζουν σχεδόν τα 500 εκατομμύρια, το Πρόγραμμα «Φιλόδημος ΙΙ», το Πρόγραμμα «Τρίτσης», στο οποίο υπέρ-εκπροσωπούνται τα μικρά νησιά από τα Υπουργεία, από το ΕΣΠΑ. Σε λίγο θα υπάρχει πρόσθετη χρηματοδότηση και από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ δρομολογείται και ένα καινοτόμο πρόγραμμα, το «Νέαρχος», που είναι ένα ταμείο για ειδικά τοπικά έργα, σε δίκτυα ύδρευσης, σε μονάδες αφαλάτωσης, που είναι τόσο σημαντικές για τα νησιά μας, στη διαμόρφωση λιμένων, αλλά και σε έργα ανανεώσιμων πηγών», σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Θέλω, όμως, να τονίσω ότι καμία από αυτές τις πρωτοβουλίες δεν μπορεί να πάρει σάρκα και οστά αν δεν έχει τη δική σας στήριξη. Και τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών. Είναι μια πάρα πολύ μεγάλη ευκαιρία, εσείς οι ίδιοι να βγείτε μπροστά και να αγκαλιάσετε αυτές τις λύσεις, έστω και αν μερικές φορές μπορεί αυτό βραχυπρόθεσμα να αισθάνεστε ότι σας φέρνει σε σύγκρουση ίσως με κάποια συμφέροντα τα οποία έχουν μάθει να δουλεύουν με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Είναι, όμως, ευκαιρία μεγάλη. Και θα στηρίξουμε τον κάθε Δήμαρχο, την κάθε Δήμαρχο, που θα τολμήσει να βγει μπροστά και να καινοτομήσει, διότι καμία από αυτές τις λύσεις που μπορούμε να σας προτείνουμε, δεν μπορεί να υλοποιηθεί -θα το επαναλάβω- εάν δεν υπάρχει η στήριξη της τοπικής κοινωνίας και αν δεν υπάρχει ηγεσία από τις Δημοτικές Αρχές, από εσάς δηλαδή», πρόσθεσε ο Πρωθυπουργός.
Συζήτηση με τους δημάρχους για τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη και για τα τοπικά προβλήματα
«Σε μία περίοδο που τα χρηματοδοτικά εργαλεία υπέρ των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι πράγματι πάρα πολλά, θα πρέπει να μειώσουμε τον κίνδυνο αποκλεισμού από αυτά των μικρών και υποστελεχωμένων δήμων, που χωρίς τεχνικές υπηρεσίες αδυνατούν να συντάξουν ακόμα και απλής φύσεως μελέτες και δεν διαθέτουν καμία τεχνοκρατική και χρηματοδοτική επάρκεια» σημείωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νησιωτικής Πολιτικής της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Κυθήρων Ευστράτιος Χαρχαλάκης, προσθέτοντας πως «για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, τίθεται ως προτεραιότητα το ευαίσθητο θέμα του χωροταξικού σχεδιασμού μέσω της εκπόνησης των τοπικών χωρικών σχεδίων, κεντρικά από την Κυβέρνηση, ζήτημα που αποτελεί μία από τις σοβαρότερες αναπτυξιακές παρεμβάσεις σε τοπικό επίπεδο από τη μεταπολίτευση».
Ανάμεσα στα ζητήματα που τέθηκαν από τους 42 εκπροσώπους των μικρών νησιωτικών Δήμων της χώρας στη σύσκεψη που ξεπέρασε τις 4 ώρες, ήταν αυτά των μετατάξεων και της κινητικότητας ώστε να μην επιδεινωθεί κι άλλο το πρόβλημα της υποστελέχωσης, ο τρόπος λειτουργίας των αποκεντρωμένων διοικήσεων, το θέμα των πολεοδομιών και των υπηρεσιών δόμησης, της ιατρικής κάλυψης, της στέγασης υπαλλήλων που υπηρετούν στα νησιά, της θαλάσσιας συγκοινωνίας και τα θέματα ενέργειας.
«Η σημερινή συνάντηση αποτυπώνει τη βούληση της Κυβέρνησής σας και προσωπικά του Πρωθυπουργού για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των νησιωτών μας, τη στήριξή τους να παραμείνουν στον τόπο τους, τη στήριξη των νησιωτικών επιχειρήσεων και αυτό αποτυπώνεται μέσα από τη θεσμοθέτηση, για πρώτη φορά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, εθνικής στρατηγικής για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στο νησιωτικό χώρο και το εξίσου σημαντικό για μένα, τη θεσμοθέτηση συγκεκριμένων χρηματοδοτικών εργαλείων. Η ενεργοποίηση, λοιπόν, του συγκεκριμένου πλαισίου μάς διασφάλισε 205 εκατομμύρια ευρώ για εκσυγχρονισμό λιμενικών υποδομών και ειδικότερα 45 έργων σε μικρά νησιά» τόνισε ο Υπουργός Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης.
«Η σημερινή συνάντηση δείχνει ότι δεν υπάρχουν ξεχασμένοι Έλληνες, δεν υπάρχει καμία περιοχή της πατρίδας μας έξω από το οπτικό του πεδίο και της Κυβέρνησης και γι’ αυτό προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε να στηρίζουμε εσάς και μέσω της δικής σας Δημοτικής Αρχής τους δημότες σας στην προσπάθειά σας να πάει ο τόπος μπροστά», δήλωσε ο αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας.
«Η πρόσκλησή σας τιμά εσάς, την ομάδα σας, τιμά όμως και την Αυτοδιοίκηση. Γιατί η Ελλάδα αλλάζει και αλλάζει και μέσω της Αυτοδιοίκησης» ανέφερε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου που αναφέρθηκε στις υποστηρικτικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, όπως για παράδειγμα για το ενεργειακό κόστος και παρουσίασε επίσης επιμέρους ζητήματα των Δήμων.
Συνολική χρηματοδότηση 482,5 εκατ. ευρώ για τα μικρά νησιά
Πιο συγκεκριμένα η χρηματοδότηση έχει ως εξής:
Από το ΥΠΕΣ: 232,6 εκατ. ευρώ
– Έκτακτες επιχορηγήσεις/ χρηματοδοτήσεις των μικρών νησιωτικών Δήμων (κάτω των 5 χιλιάδων κατοίκων) από τον Τακτικό Προϋπολογισμό και το ΠΔΕ, από τον Ιούλιο 2019 έως σήμερα: 74,1 εκατ. ευρώ
– Χρηματοδοτήσεις από το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης»: 158,5 εκατ. ευρώ
Από Προγράμματα άλλων Υπουργείων: 249,9 εκατ. ευρώ
– Χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ: 128,7 εκατ. ευρώ.
– Υπ. Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής: 71,5 εκατ. ευρώ.
– Υπ. Μεταφορών: 29,8 εκατ. ευρώ.
– Υπ. Αγροτικής: 16,2 εκατ. ευρώ.
– Υπ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας: 3,7 εκατ. ευρώ.
Για τα θέματα που αναφέρθηκαν από τους Δημάρχους στη συνάντηση, τοποθετήθηκαν επίσης ο Υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης, ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Αμυράς, ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος και ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών Μιχάλης Σταυριανουδάκης. Από την κυβέρνηση μετείχαν ακόμη στη σύσκεψη, ο Υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης, ο Γενικός Γραμματέας Νησιωτικής Πολιτικής Μανώλης Κουτουλάκης και ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Εσωτερικών Πολιτικών Θανάσης Κοντογεώργης.
Στη σύσκεψη έλαβαν μέρος και τοποθετήθηκαν οι Δήμαρχοι Αγαθονησίου Ευάγγελος Κόττορος, Αγίου Ευστρατίου Μαρία Κακαλή, Αγκιστρίου Ιωάννης Αθανασίου, Αλοννήσου Πέτρος Βαφίνης, Αμοργού Ελευθέριος Καραΐσκος, Ανάφης Ιάκωβος Ρούσσος, Αντιπάρου Αναστάσιος Φαρούπος, Αστυπάλαιας Νικόλαος Κομηνέας, Γαύδου Μανωλία Στεφανάκη, Ελαφονήσου Ευσταθία Λιάρου, Ηρωικής Νήσου Ψαρών Κωνσταντίνος Βρατσάνος, Ιητών, Γκίκας Γκίκας, Ιθάκης Διονύσιος Στανίτσας, Κέας Ειρήνη Βελισσαροπούλου, Κιμώλου Κωνσταντίνος Βεντούρης, Κυθήρων Στράτος Χαρχαλάκης, Κύθνου Σταμάτιος Γαρδέρης, Λειψών Φώτιος Μάγγος, Μεγανησίου Παύλος Δάγλας, Μεγίστης Γεώργιος Σαμψάκος, Μήλου Εμμανουήλ Μικέλης, Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Δημήτριος Λιανός, Νισύρου Χριστοφής Κορωναίος, Οινουσών Γεώργιος Δανιήλ, Παξών Σπυρίδων Βλαχόπουλος, Πάτμου Ελευθέριος Πέντες, Πόρου Ιωάννης Δημητριάδης, Σαμοθράκης Νικόλαος Γαλατούμος, Σερίφου Κωνσταντίνος Ρεβίνθης, Σικίνου Βασίλειος Μαράκης, Σίφνου Μαρία Ναδάλη, Σκοπέλου Σταμάτιος Περίσσης, Σκύρου Νικόλαος Μαυρίκος, Σπετσών Παναγιώτης Λυράκης, Σύμης Ελευθέριος Παπακαλοδούκας, Τήλου Μαρία Καμμά – Αλιφέρη, Ύδρας Γεώργιος Κουκουδάκης, Φολεγάνδρου Ευθαλία Παπαδοπούλου, Χάλκης Ευάγγελος Φραγκάκης, ο αντιδήμαρχος Ηρωικής Νήσου Κάσου Γιάννης Νικολάου, ο αντιδήμαρχος Κέρκυρας, αρμόδιος για τις Διαποντίες Νήσους Δημήτρης Κατέχης και ο εντεταλμένος Δημοτικός Σύμβουλος Φούρνων – Κορσέων, Ιωάννης Φραγκουλίδης.
Η εισαγωγική τοποθέτηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη
Η Πολιτεία μας οφείλει να ενισχύει συνέχεια τα νησιά μας με υποδομές, να δημιουργεί νέες δουλειές για τους νέους μας, να φροντίσει για τη συγκοινωνία, για τις τοπικές δομές υγείας και εκπαίδευσης και βέβαια να σας βοηθήσει να κάνετε πράξη την πράσινη μετάβαση, κάτι το οποίο μπορεί να αναδειχθεί σε μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα, ειδικά για τα μικρότερα νησιά μας.
Ξέρετε ότι είναι πολλά αυτά τα οποία πρέπει να γίνουν, αλλά πιστεύω ότι η κυβέρνησή μας έχει αποδείξει ότι έχει τη θέληση να σκύψει πάνω στα προβλήματα, ειδικά των μικρών νησιών. Ζήτησα από τα συναρμόδια Υπουργεία τα στοιχεία: μόνο στα 42 νησιά που εκπροσωπούνται σήμερα, οι συνολικές επιχορηγήσεις αγγίζουν σχεδόν τα 500 εκατομμύρια, το Πρόγραμμα «Φιλόδημος ΙΙ», το Πρόγραμμα «Τρίτσης», στο οποίο, όπως θα μας πει και ο Υπουργός στη συνέχεια, υπέρ-εκπροσωπούνται τα μικρά νησιά από τα Υπουργεία, από το ΕΣΠΑ.
Σε λίγο θα υπάρχει πρόσθετη χρηματοδότηση και από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ δρομολογείται και ένα καινοτόμο πρόγραμμα, το «Νέαρχος», που είναι ένα ταμείο για ειδικά τοπικά έργα, σε δίκτυα ύδρευσης, σε μονάδες αφαλάτωσης, που είναι τόσο σημαντικές για τα νησιά μας, στη διαμόρφωση λιμένων, αλλά και σε έργα ανανεώσιμων πηγών.
Ξέρετε καλά ότι τα εργοτάξια στα νησιά είναι πολλά. Ενδεικτικά αναφέρω μόνο κάποια έργα τα οποία έχουν προϋπολογισμό πάνω από 5 εκατομμύρια: στο Αγκίστρι, στον Πόρο, στην Αμοργό, στην Πάτμο, στην Σκύρο, γίνονται σημαντικά αρδευτικά και αποχετευτικά έργα. Νέο λιμάνι στην Αλόννησο, αναβαθμίζονται οι λιμενικές υποδομές στην Ίο, στους Λειψούς, στη Σαμοθράκη. Μόνο για τα νησιωτικά λιμάνια έχουν δεσμευθεί πόροι της τάξης των 175 εκατομμυρίων ευρώ.
Ενώ για τις συγκοινωνίες, να πω ότι για πρώτη φορά συμπεριλάβαμε στο ΕΣΠΑ τη δημιουργία μηχανισμού που θα επιτρέψει να συνάπτονται πολυετείς συμβάσεις στις μικρές και άγονες γραμμές που συνδέουν τα νησιά μας. Αυτές δηλαδή που αφορούν τη ραχοκοκαλιά της εσωτερικής μετακίνησης των κατοίκων τους.
Θέλω να σταθώ ιδιαίτερα σε προγράμματα και σε δράσεις που έχουν να κάνουν με την προστασία του περιβάλλοντος. Εδώ καλούμαστε από τη μία να αντιμετωπίσουμε εκκρεμότητες οι οποίες έρχονται από το παρελθόν, να λύσουμε βασικά ζητήματα υποδομής, όπως η διαχείριση των απορριμμάτων και η γρήγορη κινητοποίηση σε δράσεις ανακύκλωσης. Ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ύδρευση, ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον χωροταξικό σχεδιασμό. Ταυτόχρονα, όμως, η πράσινη μετάβαση είναι μια πολύ μεγάλη ευκαιρία για τα νησιά μας να μπουν πιο μπροστά, καθώς η μικρή κλίμακα των νησιών μάς επιτρέπει, κινητοποιώντας πόρους οι οποίοι είναι όχι τόσο μεγάλοι όσο αυτοί που θα απαιτούσαν τα μεγαλύτερα νησιά, να κάνουμε πραγματικά άλματα.
Και έχουμε ήδη παραδείγματα από την Αστυπάλαια, από την Τήλο, από την Χάλκη, νησιά τα οποία, το καθένα με τον δικό του τρόπο, έχουν υιοθετήσει καινοτόμες λύσεις, είτε αφορούν τη διαχείριση των απορριμμάτων, είτε αφορούν την ηλεκτροκίνηση, είτε αφορούν συνολικά τη μετάβαση των νησιών μας σε ένα περιβάλλον μειωμένων εκπομπών.
Υπάρχει ένα καινοτόμο πρόγραμμα το οποίο ονομάζεται «GR-eco islands» προκειμένου τα νησιά μας να έρθουν πιο κοντά στην κλιματική ουδετερότητα και στην ενεργειακή αυτονομία.
Θέλω, όμως, να τονίσω ότι καμία από αυτές τις πρωτοβουλίες δεν μπορεί να πάρει σάρκα και οστά αν δεν έχει τη δική σας στήριξη. Και τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών.
Είναι μια πάρα πολύ μεγάλη ευκαιρία, εσείς οι ίδιοι να βγείτε μπροστά και να αγκαλιάσετε αυτές τις λύσεις, έστω και αν μερικές φορές μπορεί αυτό βραχυπρόθεσμα να αισθάνεστε ότι σας φέρνει σε σύγκρουση ίσως με κάποια συμφέροντα τα οποία έχουν μάθει να δουλεύουν με έναν συγκεκριμένο τρόπο.
Είναι, όμως, ευκαιρία μεγάλη. Και θα στηρίξουμε τον κάθε Δήμαρχο, την κάθε Δήμαρχο, που θα τολμήσει να βγει μπροστά και να καινοτομήσει, διότι καμία από αυτές τις λύσεις που μπορούμε να σας προτείνουμε, δεν μπορεί να υλοποιηθεί -θα το επαναλάβω- εάν δεν υπάρχει η στήριξη της τοπικής κοινωνίας και αν δεν υπάρχει ηγεσία από τις Δημοτικές Αρχές, από εσάς δηλαδή.
Θα σταματήσω εδώ. Θα δώσω το λόγο στον Δήμαρχο για μια σύντομη εισαγωγή. Θέλω να ακούσω όσο το δυνατόν περισσότερους από εσάς. Έχουμε αρκετό χρόνο στη διάθεσή μας, αλλά πρέπει να είστε σύντομοι για να μπορέσουν να μιλήσουν όλοι.
