Το παρακάτω άρθρο μας το έστειλε ο κος Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής με την παράκληση να δημοσιευθεί:
Επιθυμία είναι η του ηδέος όρεξις
Ήγουν:
Σιφνιώτες! Ρίξτε τ’ άρματα…
Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής
Και ξαφνικά ανακαλύψαμε τον υπερτουρισμό!
Περάσαμε μάλιστα και στον… ένοπλο αγώνα(!)
Όχι, ευτυχώς, με φυσίγγια Remington, με τα οποία οι Σιφνιοί κυνηγάνε
πέρδικες, αλλά με τα νεροπίστολα.
Προς τι όμως η… κινητοποίηση και η σπατάλη νερού; Μπορεί κανείς να
χαρίσει ένα μπετονάκι βενζίνη στα παιδιά με τα θορυβώδη μηχανάκια, για να
πάνε μια βδομάδα, δέκα μέρες, πάνω-κάτω. Θα πετύχει το ίδιο αποτέλεσμα.
Οι τουρίστες θα φύγουν μαζί με τους ντόπιους(!) Και η ακριβή βενζίνη είναι
πιο φθηνή από το πολύτιμο νερό…
Μπορεί επίσης, ο καθένας, να κλείσει τα δικά του «κρεβάτια», να πει «δεν
νοικιάζω» και έτσι οι τουρίστες να μην έρχονται. Μπορεί να κλείσει την
ταβέρνα του και το εστιατόριό του για να μη βρίσκουν να φάνε και να φύγουν.
Μπορεί να κάνει ένα σωρό άλλα πράγματα ώστε, το νησί να απωθήσει τους
πελάτες του, να καταστρέψει τη φήμη του ως φιλόξενου και πολιτισμένου
τ[ρ]όπου και οι τουρίστες να το απαλλάξουν από την παρουσία τους. Δεν
χρειάζεται να… επενδύσει και σε νεροπίστολα!
Θα σταματήσω τα πειράγματα όμως και θα μιλήσω σοβαρά γιατί αυτός ο
ακαριαίος μαϊμουδισμός, ξένων και αλλότριων μεθόδων, είναι χειρότερος,
κατά τη γνώμη μου, από το ίδιο το πρόβλημα.
Μέχρι χθες ακόμα, όλοι πανηγυρίζαμε με τις στατιστικές των αφίξεων. Για τα
ρεκόρ που σαρώνει η Σίφνος, κόντρα και στις αλλεπάλληλες κρίσεις, κόντρα
και σε πανδημίες και σε κρατικές ανεπάρκειες.
Κάθε χρόνο λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις, χορευτικές, μουσικές,
γαστρονομικές, για να προσελκύονται και με άλλους τρόπους περισσότεροι
τουρίστες.
Προχθές θέλαμε περισσότερα δρομολόγια πλοίων, μεγαλύτερα και
γρηγορότερα πλοία, για να έρχονται γρήγορα και εύκολα περισσότεροι
τουρίστες.
Αντιπροχθές θέλαμε αεροδρόμιο για να έρχονται περισσότεροι τουρίστες.
Πότε ήταν που θέλαμε και υδατοδρόμιο στον Πλατύ Γιαλό για να έρχονται και
από κείνη τη μεριά περισσότεροι τουρίστες;
Πότε ήταν που θέλαμε να «αναποδογυρίσουμε» τις Καμάρες για να έρχονται
εύκολα κι απρόσκοπτα περισσότεροι τουρίστες;
Τι συνέβη «ξαφνικά» και είμαστε έτοιμοι να περάσουμε στον… ένοπλο αγώνα
για να μην έρχονται πλέον τουρίστες;
Δεν τους έχουμε τάχα ανάγκη; Μη δεν είναι το σύνολο των κατοικούντων και
παρεπιδημούντων που έχουν άμεση και οργανική εξάρτηση από τον
τουρισμό;
Λύσαμε τα προβλήματά μας αλλιώς, εκείνα που λύναμε με την ανάπτυξη του
τουρισμού;
Αναπτύξαμε την παραγωγή γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων και
τώρα η τουριστική χρήση της γης, αλλά και των άλλων πόρων όπως το νερό,
είναι εμπόδια για την εξέλιξή της;
Αποσβέσαμε τις επενδύσεις μας σε δωμάτια και καταλύματα γενικώς και ήρθε
η ώρα να τα κάνουμε κάτι άλλο; Ήρθε η ώρα να γίνουν και πάλι τα δωμάτια
στέρνες και καμίνια;
Έχουν ζήτηση τα προϊόντα του κεραμέως και ανοίξανε ξανά δεκάδες
τσικαλαριά, με τους εκατοντάδες μαστόρους τους και δεν περισσεύει
προσωπικό για τα τουριστικά επαγγέλματα;
Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν έχει γίνει!
Και τον τουρισμό τον έχουμε ανάγκη όσο τον είχαμε και πριν. Και σαν χώρα
και σαν νησί. Είδατε τι είπε ο Στουρνάρας; Σαράντα χρόνια (τέρμινα)
χρειάζεται η χώρα για να ευημερήσει!
Άλλωστε με τις διεθνείς περιπλοκές θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε
και να ανησυχούμε για την ίδια την ύπαρξη του τουρισμού. Για το αν θα
συνεχίσει να υπάρχει.
Ο Ζαλούσνυ, ο αρχιστράτηγος της Ουκρανίας που έγινε πρέσβης στο
Λονδίνο, ήδη ανέλαβε και… οπλαρχηγός των Ευρωπαίων κι άρχισε να
μοιράζει καθήκοντα. Ήταν σαφής στην ανάγκη αλλαγής των ευρωπαϊκών
συνηθειών και της προσαρμογής τους στις ανάγκες αυτού του γενικευμένου
πολέμου. Βασικό συστατικό στοιχείο αυτών των ευρωπαϊκών συνηθειών είναι
και ο τουρισμός, η φόρτιση «των μπαταριών» στις ηλιόλουστες χώρες, ο
αδυσώπητος καταναλωτισμός στιγμιαίων εντυπώσεων.
Ρίξτε, λοιπόν, Σιφνοί τα… άρματα και κοιτάξτε να σώσετε ό,τι σώζεται όσο
υπάρχει ακόμα τουρισμός και ειρήνη, όσο ο Πλατύς Γιαλός, το Βαθύ, ο Φάρος,
οι Καμάρες, η Χερόννησος δεν έχουν γίνει ακόμα… Βενετίες να πάμε βόλτα με
γόνδολες(!)
Άλλωστε δεν σας εμποδίζει κανείς να ετοιμάζετε παράλληλα τις εφεδρείες σας,
για καλό και για κακό.
Είμαι απ’ αυτούς που πάντα υποστήριζε ότι οι Έλληνες έχουν, και τους
πελάτες και τους εργάτες στην πόρτα τους. Στην πόρτα τους έρχονται και τους
ζητούν δουλειά οι μετανάστες, στην πόρτα τους έρχονται και τους ζητούν
τουριστικές υπηρεσίες και οι τουρίστες. Αν κατόρθωναν δε να τους ταΐσουν και
να τους ποτίσουν, αμφότερους, με ελληνικά προϊόντα, η Ελλάδα δεν θα είχε
κανένα, οικονομικό τουλάχιστον, πρόβλημα ενώ, θα είχε επιπλέον εφεδρείες
για ό,τι κακό μπορεί να απειλήσει τις δυτικές κοινωνίες. Είτε αυτό προέρχεται
από την κλιματική αλλαγή είτε από κακόβουλες πράξεις και επιλογές κρατών.
Εάν δε, κατόρθωναν να τους μυήσουν, έστω και στα στοιχειώδη του τ[ρ]όπου
τους, τότε όλοι θα ζούσαμε καλύτερα.
Σε όλες τις περιπτώσεις καλό είναι να προσέχουμε τα εξής:
1. Ο τουρισμός της Σίφνου, αν και κινείται μέσα στα πλαίσια του
τουρισμού με την κακή του έννοια 1 , ΔΕΝ είναι τουρισμός σαν εκείνο της
Μυκόνου πχ, ή έστω της Βαρκελώνης.
2. Όπως η Σίφνος διαφέρει από άλλα νησιά, ακόμα κι από τη Σέριφο ή τη
Μήλο, διαφέρει και το «προϊόν» της. Εφόσον έχει κατά κοινή ομολογία
πελάτες που την προτιμούν, ξανά και ξανά, σημαίνει ότι εκείνοι
διακρίνουν αυτή τη διαφορά και την προτιμούν ανάλογα.
3. Αυτή η διαφορά που προσελκύει τους τουρίστες είναι που προσελκύει,
και μάλιστα περισσότερο έντονα, και τους… εποικιστές. Εκείνους δλδ
τους ανθρώπους που αποφασίζουν να διαθέσουν πολλά χρήματα για
να κάνουν κάτι από τη Σίφνο και τον τ[ρ]όπο της δικό τους. Ο
άνθρωπος που αποκτάει σπίτι στη Σίφνο δεν το κάνει για τους ίδιους
λόγους που το κάνει στην Μύκονο ή ακόμα και στην Τήνο.
4. Και οι τουρίστες και οι εποικιστές παρά το ότι κάνουν σαφώς την
διάκριση και προτιμούν τη Σίφνο δεν σημαίνει ότι συνειδητοποιούν
αμέσως και πλήρως αυτό «το κάτι» που κάνει τη Σίφνο περισσότερο
ελκυστική και προτιμητέα από άλλους τ[ρ]όπους. Μπορεί δε να μη το
συνειδητοποιήσουν ποτέ, αν κάποιος δεν τους το διδάξει.
5. Ο ελληνικός πολιτισμός γενικά και η Σίφνος ειδικά «παράγουν» τρόπο
ζωής περίπλοκο μεν, ψιλοσκαλισμένο και ψιλοκεντημένο, αλλά και
ιδιαίτερα διδακτό δε. Διδάσκεται αυτός ο τρόπος ζωής και μάλιστα με
εξόχως ευχάριστο και φιλάνθρωπο τρόπο: διδάσκεται κανείς ζώντας
τον, μετέχοντας σ’ αυτόν. Μέχρι και το γλωσσικό ιδίωμα αποκτά!
Διδάσκεται όταν πχ πάει κανείς μια βόλτα στον Ταξιάρχη της Σκάφης ή
ανεβεί στον Προφήτη Ηλία ή τον Άγιο Ανδρέα, όταν περι-διαβάσει τα
στενά της και τα μονοπάτια της.
6. Οι ίδιοι οι Σιφνιοί, σε αλλεπάλληλες ιστορικές φάσεις, διδάχτηκαν
πειραματιζόμενοι και πειραματίστηκαν διδασκόμενοι. Είχαν, βέβαια, και
φωτισμένους δασκάλους. Είχαν όμως και τα σχέδια, τα εργαλεία, το
περιβάλλον όλης εκείνης της μαστορικής τέχνης που φτιάχνει
ανθρώπους. Ανθρώπους φιλοκαλικούς, ανθρώπους προσκυνητές του
χρόνου και του χώρου, ανθρώπους κηπουρούς του τ[ρ]όπου τους.
Ανθρώπους που κοσμούν, κοσμούνται και χαίρουν. Παραδείγματος
χάριν: Οι δεκάδες γιορτές και πανηγύρεις, ανά την ύπαιθρον και το
άστυ, δεν είναι τίποτα άλλο από ένας ανθρωποποιητικός αλγόριθμος
λατρείας της καλοσύνης και της ευμορφίας, στον χρόνο και στον χώρο.
7. Οι τουρίστες και οι εποικιστές της Σίφνου, όταν έρχονται και
ξαναέρχονται, μετέχουν, θέλοντας, στον τ[ρ]όπο αυτόν και στη
μαστορική του. Έχουν λοιπόν… πρόγευση του ηδέος. Δεν μπορούν
όμως να προσδιορίσουν την οντολογία του. Για πολλούς και διαφόρους
λόγους, δεν μπορούν να πουν και να καλλιεργήσουν, από τη μια μέρα
στην άλλη, τι είναι αυτό που κάνει την Σίφνο να είναι ο,τι είναι.
Ο Αριστοτέλης λέει ότι, επιθυμία είναι, η του ηδέος όρεξις. Συνεπώς το
πρόβλημα δεν είναι το είδος της επιθυμίας αλλά το τι, κάθε φορά,
θεωρεί ο άνθρωπος «ηδύ»! Η τιτανομαχία αυτή περί του κάλλους και
του ηδέος είναι όλη η ουσία της εποχής μας. Δείτε τη «συζήτηση» για
τα όσα συνέβησαν ες Παρισίους… τους Ολυμπιακούς Παρισίους!
8. Όπως δεν μπορεί κανείς να χορέψει ή να τραγουδήσει τους σκοπούς
της Σίφνου, αν και αυτοί θεωρούνται Κυκλαδίτικοι, πριν υποστεί κάποια
σχετική παιδεία, έτσι και στα υπόλοιπα στοιχεία του πολιτισμού της και
του τ[ρ]όπου ζωής της, δεν μπορεί να μετάσχει αν δεν υποστεί την
κατάλληλη εκπαίδευση, αν δεν μαθητεύσει, αν δεν προσκυνήσει, αν
δεν διακονήσει, αν δεν λατρέψει, με πράξεις αυτοπροσφοράς, τον
τ[ρ]όπο.
9. Αυτά ΔΕΝ μπορεί να τα αγοράσει! ΔΕΝ πουλιόνται. Δεν…
ιδιοποιούνται για να γίνουν αντικείμενα ιδιωτικής απόλαυσης!
Χαρίζονται! Μοιράζονται μηδέποτε μεριζόμενα ή ελαττούμενα.
Χαρίζονται, όμως, μόνο στους άξιους της μαθητείας. Στους… αρίστους
μαθητές! Χαρίζονται, και μάλιστα με αφθονία και ευλογία! Με τρόπους
κρυφούς και φανερούς, ρητούς τε και αρρήτους!!
10. Οι άνθρωποι που έρχονται με τις τσέπες τους γεμάτες και τις αδειάζουν
στη Σίφνο, όσες κουταμάρες κι αν κάνουν, ενεργούν γοητευμένοι από
την ιδιαιτερότητά της. Επομένως, είναι πλέον δικοί μας άνθρωποι!
Αξιόθηκαν της χάριτος να διακρίνουν το ηδύ της Σίφνου, την
επιθυμούν, αλλά δεν ξέρουν το «πως» του μετασχείν στην «βασιλεία»
της. Την θέλουν αλλά δεν μπορούν να την έχουν με τον τρόπο που το
επιδιώκουν. Ο τρόπος αυτός ΔΕΝ είναι συμβατός. Ο αλλότριος τρόπος
καταστρέφει τον τ[ρ]όπο της Σίφνου όπως το άνοιγμα του κουτιού
σκοτώνει «την γάτα του Σρέντινγκερ» 2 .
11. Κάποιος πρέπει να τους μιλήσει για τον τ[ρ]όπο αυτό, να τους μυήσει
και να τους δώσει το κλειδί. Αυτό το [ρ] του Τρόπου. Να τους εξηγήσει
ότι δεν είναι μόνο τόπος αλλά Τ[ρ]όπος Ύπαρξης του Ανθρώπου. Κι
αυτός δεν αγοράζεται και δεν πουλιέται. Είναι άθλημα, του νου, της
ψυχής και του σώματος. Ασκείται και στα τρία επίπεδα ασυγχύτως και
αδιαιρέτως. Ήτοι, ασκείται και με την μανούρα και με την…αγιαστούρα.
12. Στον βαθμό που διδάσκεται σ’ αυτούς τους ανθρώπους αρχής
γενομένης από απλά, πολύ απλά πράγματα, όπως είναι η μανούρα (η
γυλωμένη!), η ρεβυθάδα και το μαστέλο, και στον βαθμό που εκείνοι
είναι καλοί και επιμελείς μαθητές, τα προβλήματα της Σίφνου, και όχι
μόνο, θα λύνονται.
Θα πει κανείς, «μα καλά, μπορούν να γίνουν τέτοια πράγματα;»
Ναι! Μπορούν να γίνουν. Γίνανε ήδη πολλές φορές, και στη Σίφνο και
αλλού.
Πού είναι οι αρχαίοι αλαζόνες και πονηροί Σιφνοί που πήγαν να
γελάσουν τον θεό Απόλλωνα; Πού είναι οι αμετροεπείς εκείνοι που
ήθελαν τις πλατείες και τις στοές τους στρωμένες με Πάριο μάρμαρο;
Πού είναι το «Σιφνιάζειν»;
Πού είναι όλοι αυτοί οι εποικιστές του Μεσαίωνα; Πού είναι οι άρχοντες
των Λατίνων; Που είναι οι Τούρκοι; Πού είναι οι Εβραίοι; Πού είναι οι
αυταρχικοί μισσιονάριοι του παπισμού; Πού είναι όλων των καρυδιών
τα καρύδια που απάγκιασαν στον «βραχώδη παράδεισο»;
Μόνο τα ονόματά τους έχουν μείνει για να επιμαρτυρούν.
Το επιμαρτυρώ κι εγώ ο ίδιος…
Πολλές φορές λοιπόν η Σίφνος έχει, στην ιστορία της, περάσει από
τέτοιες συμπληγάδες πέτρες. Το μαρτυρούν και τα πράγματα, τα
μνημεία. Μέσα σ’ αυτά και οι πύργοι. Δεκάδες πύργοι αμυντήριοι
παραχώρησαν τη θέση τους σε ακόμα περισσότερα εκκλησάκια. Αν και
τα άρματα έπεσαν, η Σίφνος εσώθη! Διότι «τα τείχη» της δεν ήταν των
αρμάτων αλλά των πνευμάτων!
Εκεί παραμένουν εις έτι!
Και για να μη ξυπάζεται κανείς, θα επικαλεστώ τον Απόστολο
Βακαλόπουλο, τον σπουδαίο ιστορικό.
Εκείνος λέει ότι, όλοι, εχθροί και φίλοι, σε μια ευρεία ιστορική περίοδο,
θαύμαζαν το πώς κατόρθωσαν οι Κρητικοί ν’ αφομοιώσουν την
Βενετσιάνικη αριστοκρατία.
Πώς γινόταν αυτό το περίεργο, οι καλλιεργημένοι, εύποροι και αλαζόνες
κατακτητές να γοητεύονται από τον τρόπο ζωής των κατακτημένων.
Γιατί ήθελαν, οι κατακτητές, να μιμηθούν τον τρόπο των κατακτημένων
και όχι το αντίθετο;…
Ένας απ’ αυτούς τους αλλοτριωμένους αλλοτριωτές είναι και ο
Βιτσέντζος Κορνάρος, ο Όμηρος του Μεσαίωνα, ο οποίος πεπαίδευκεν
πλήθος Ελλήνων κατ’ αναλογίαν με τον αρχαίο.
Ρίξτε, λοιπόν, τα νεροπίστολα Σιφνιώτες, αφήστε αυτά… «τα
καουμποϊκά» και σηκώστε τα φλάμπουρα, στο Φλάμπουρο και παντού,
που γράφει πάνω του «αλλοτριώστε τους αλλοτριωτές»! Γίνεται
ανάδοχοι και πνευματικοί τους πατέρες!
Προκαλέστε την «καλήν αλλοίωσιν» ην αναζητούν μανιωδώς και δεν
την βρίσκουν… ες Παρισίους και ανά την Ευρώπην!
1 Ο τουρισμός με την κακή έννοια είναι ο επιθετικός αδηφάγος καταναλωτισμός εντυπώσεων και βρίσκεται στους αντίποδες εκείνου που μπορεί να ισχυριστεί ότι, «πολλών δ’ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνων». 2 Πολλές φορές πέφτουν και οι ίδιοι «θύματα» της επιστήμης και των θεραπόντων της. Και αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Δλδ, ενώ οι αρχιτέκτονες και οι κάθε είδους ειδικοί που αναλαμβάνουν έργα είναι άριστα καταρτισμένοι, δεν μπορούν εύκολα να μετάσχουν στο «τοπικό ιδίωμα». Με τη σειρά τους δεν είναι συμβατοί, ακόμα κι αν έχουν καλή πρόθεση και διάθεση, μέχρι να ασκηθούν στην συμβατότητα. Κάτι τέτοιο έγινε και στη Μύκονο, υποθέτω και στην Σαντορίνη. Και κάτι τέτοιο δεν έγινε ακόμα στην Εκάλη ή στην Πολιτεία. Η Μύκονος, όντας τ[ρ]όπος δίδαξε τελικά, τουλάχιστον την αρχιτεκτονική της, και αλλοτρίωσε τους αλλότριους αλλοτριωτές. Η Εκάλη και η Πολιτεία που ήταν «ου-τ[ρ]οπία» των μεσαίων ανερχομένων, δεν μπόρεσε να διδάξει τίποτα. Ήταν πριν βουνό. Έτσι, ενώ το καθένα αρχιτεκτόνημα είναι όμορφο, δεν έχει προκύψει ένα αρμονικό σύνολο. Το καθένα δεν εντάσσεται, με τον δικό του τρόπο, σε ένα σύνολο παρά μόνο στην ατομική αίσθηση του κτήτορά του για το ηδύ και το ωραίο.
